Dziś powiemy sobie o być może najkrótszej bitwie w historii polskiego oręża. Na lekcji oglądaliśmy fragment filmu “Popioły”, w którym jest pokazana ta krótka bitwa. Link do filmu: [link] Ta bitwa rozegrała się w czasach gdy nie było Polski. Polscy żołnierze wstąpili do francuskiego wojska. Madryt to stolica Hiszpanii. Napoleon chciał zdobyć stolicę, aby podbić ten kraj czyli Hiszpanię. Ale dlaczego Napoleon chciał podbić Hiszpanię? On chciał na tronie hiszpańskim posadzić swojego brata Józefa. Gdzie była ta bitwa? Somosierra to wioska na drodze do Madrytu czyli stolicy Hiszpanii. Przed tą wioską znajduje się wąwóz czyli taka wąska droga. Ale dlaczego zaatakowali najpierw Somosierrę? Było bardzo wąsko. Droga do Somosierry była bardzo wąska. Hiszpanie postawili tam cztery armaty jedna obok drugiej, ale nie chciały się zmieścić, a więc musieli zdjąć koła z dwu środkowych armat i dopiero wtedy zmieściły się na tej drodze. Aby utrudnić jeszcze ten atak Hiszpanie przed armatami ustawili dużo wielkich kamieni, aby przeszkodzić koniom. Hiszpanie postanowili nie przepuścić armii Napolenona przez wąwóz. Ustawili więc swoje armaty w czterech miejscach. Czy wiecie jak się nazywa takie stanowisko z armatami? Stanowisko z ustawionymi armatami to bateria armat. Takich baterii było aż cztery. Atakujący Polacy nie mogli ich ominąć i musieli jechać wprost na lufy tych armat. Ale Polakom pomogła pogoda. Pod Somosierrą była duża mgła i słaba widoczność. Podczas tej bitwy zginęło 22 szoleżerów. Zginęło też dużo koni. Łącznie straty w zabitych i rannych wyniosły 57 ludzi (w tym 22 zabitych i zmarłych z ran po bitwie) Napoleon obiecał Polakom odzyskać ojczyznę, ale nie dotrzymał swojej obietnicy. Mimo wszystko Polacy byli mu wierni, a Napoleon najbardziej ufał właśnie polskim szwoleżerom. Gdy został zesłany na wyspę Elbę wziął ze sobą jako straż przyboczną właśnie Polaków z 1 Pułku Szwoleżerów Gwardii Cesarskiej. Dlaczego tak ufał Polakom? Polacy byli bardzo odważni i dlatego cesarz Napoleno tak bardzo im ufał. Byli jego strażą przyboczną. Straż przyboczna to tacy ochroniarze, którzy pilnują, aby jakiejś ważnej osobie coś się nie stało. Polscy szwoleżerzy byli właśnie takimi ochroniarzami dla cesarza Francuzów Napoleona.

Kiedy Polska odzyskała niepodległość po 123 latach coś się w niej zmieniło. Czy wiecie co? Zmieniły się granice. Przed zaborami Polska była połączona z Litwą i nazywała się Rzeczpospolita Obojga Narodów. Ale po 123 latach zaborów Litwa nie chciała już być razem z Polską. Litwa stała się osobnym krajem. Zmieniło się jednak coś jeszcze. Czy wiecie co? Chodzi mi o ustrój państwa, albo formę rządów. Co to znaczy? Ustrój państwa albo forma rządów to np. monarchia albo demokracja. Czy znacie te pojęcia? W Polsce przed zaborami rządził król. Ostatnim królem był Stanisław August Poniatowski. Ale po rozbiorach nie było już króla. Polska przed rozbiorami była królestwem, a po rozbiorach była już Republiką albo Rzecząpospolitą. Przed rozbiorami w Polsce była monarchia, a po rozbiorach demokracja. Ale dlaczego w Polsce po zaborach nie było króla? Józef Piłsudski był demokratą. To znaczy, że nie lubił monarchii i chciał, aby w Polsce była demokracja. Ale dlaczego ludzie nie chcą monarchii, czemu nie chcą mieć króla? Tak więc w Polsce nie ma już monarchii, nie ma już króla. Ale w Europie dalej są państwa, gdzie rządzi król albo królowa. Jednym z takich państw jest Anglia, gdzie rządzi królowa Elżbieta II. Na czym polega demokracja? Demokracja to greckie słowo, które oznacza rządy ludu. Monaricha to rządy monarchy czyli króla albo królowej. Tak więc monarchia to rządy jednej osoby, a demokracja to rządy wszystkich ludzi. Kiedy Polska odzyskała niepodległość niektórzy ludzie chcieli aby Polska też miała króla jak Anglia. W demokracji ludzie głosują i oni decydują jakie będą prawa. W monarchii król albo królowa podejmują wszystkie decyzje. To trochę tak jak w szkole. W szkole dzieci muszą słuchać dyrektora i nauczyciela. Taki dyrektor jest w szkole tak jak król. Czasami dzieci mogą głosować na niektóre rzeczy. Monarchie czyli rządy królów są różne. Jest np. monarchia dziedziczna. Co to znaczy? W większości państw w Europie jest demokracja. W kilku jest jednak monarchia. Czyli rządzi król albo królowa. Jest jednak jedno państwo w którym nie ma ani demokracji ani monarchii. Watykan jest jedynym państwem w Europie, w którym jest teokracja. Rządzi tam papież. W państwach demokratycznych wybiera się premiera, prezydenta albo kanclerza i oni rządzą. Czym się taki premier różni od króla? Taki premier, po angielsku prime minister jest jak król. Ale różni się od króla tym, że król jest królem na całe życie, a premier jest premierem tylko na parę lat. Najczęściej na 4 lata. Czego się więc dzisiaj nauczyliśmy? W Polsce była monarchia czyli panował król. Potem Polski nie było przez 123 lata. Gdy Polska odzyskała niepodległość nie wybrano nowego króla zamiast tego w Polsce była demokracja. Różnica jest taka, że przed zaborami rządził król, a po zaborach rządził wybierany przez ludzi premier. Niektóre kraje takie jak np. Anglia dalej mają króla. W Anglii rządzi teraz królowa Elżbieta II. A kto teraz jest premierem w Polsce? Czy wiecie? Jeżeli nie to zapytajcie rodziców. Link do spotify: [link] Link do Patronite (wesprzyj podkast pieniężnie): [link] Link do zamkniętej grupy na facebooku: [link] Link do strony internetowej: [link]

Jak pewnie wiecie 11 listopada 2018 roku przypada 100-letnia rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości. Sto lat temu czyli 11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość. Jak do tego doszło? O tym będzie właśnie dzisiejszy odcinek. Przez 123 lata nie było Polski. Została ona podzielona na trzy części przez Niemcy, Austrię i Rosję. Gdy w 1914 roku wybuchła I wojna światowa zaborcy czyli te trzy kraje obiecywały stworzyć Polskę na nowo jeżeli Polacy im pomogą. Najpierw I wojnę światową przegrała Rosja. Niemcy na terenie Rosji zrobili państwo dla Polaków i już 7 października 1918 roku Rada Regencyjna Królestwa Polskiego ogłosiła niepodległość Polski. Dlaczego więc my obchodzimy niepodległość 11 listopada, a nie 7 października? Rada Regencyjna czyli rząd Królestwa Polskiego tak naprawdę nie była niepodległa, bo podlegała Niemcom. Później I wojnę światową przegrali także Niemcy i Austria. Wtedy zaczęło powstawać dużo małych państewek na terenie Austrii. 30 października ogłosiło niepodległość małe państwo czyli Rzeczpospolita Zakopiańska. Jego prezydentem został pisarz Stefan Żeromski. I właśnie to małe miasto czyli Zakopane było pierszą naprawdę niepodległą częścią Polski. Następnego dnia czyli 31 października niepodległość ogłosił także Kraków. Trochę to skomplikowane. Najpierw niepodległość ogłosiło Mazowsze czyli Rada Regencyjna Królestwa Polskiego w Warszawie. Ale niektórzy mówią, że to nie była niepodległość, bo oni podlegali Niemcom. Później niepodległość ogłosiło parę miast w Małopolsce, czyli w Zakopanem i Krakowie. Dopiero potem dołączyła się Wielkopolska z Poznaniem, a na końcu Śląsk. Rada Regencyjna w Warszawie chciała, aby te inne kraje się do niej przyłączyły. Ale np. Kraków nie wierzył, że w Warszawie naprawdę jest niepodległość. Myśleli, że oni podlegają Niemcom. Ale wtedy 10 listopada do Warszawy przyjechał Józef Piłsudski i Rada Regencyjna przekazała mu władzę 11 listopada. Wtedy wszystkie te części się połączyły. Kim był Józef Piłsudski, że udało mu się połączyć te wszystkie części Polski? Józef Piłsudski urodził się podczas zaborów. Był synem powstańca styczniowego. Jego tata walczył podczas powstania styczniowego. Ale nie udało się mu odzyskać niepodległości. Jego syn czyli Józef Piłsudski gdy był w szkole założył z kolegami grupę, która uczyła się języka polskiego i historii Polski. Niestety później złapała go Policja i wywieziono go na Syberię. Kiedy wybuchła I wojna światowa Piłsudski stworzył legiony polskie. Niestety później ponownie dostał się do więzienia. Gdy Niemcy przegrały I wojnę światową wyszedł z więzienia i pojechał do Warszawy. Wszyscy mu zaufali i został Naczelnikiem Państwa. Jak więc doszło do odzyskania niepodległości przez Polskę? Najpierw niepodległość uzyskały małe kawałki. Najpierw niepodległość ogłosiła Rada Regencyjna Królestwa Polskiego na Mazowszu. Ale niektórzy mówią, że to nie była prawdziwa niepodległość. Później niepodległość ogłosiło Zakopana i dzień później Kraków w Małopolsce. 11 listopada władzę przekazano Józefowi Piłsudskiemu. Później do Polski dołączył Poznań i Wielkopolska, a później także Śląsk. Kto został Naczelnikiem Państwa? W momencie gdy Józef Piłsudski został Naczelnikiem Państwa do Polski należało Mazowsze i Małopolska. Później wybuchło powstanie wielkopolskie i do Polski dołączył Poznań i Wielkopolska. A później wybuchły aż trzy powstania śląskie i do Polski dołączył także Śląsk. Ale o powstaniu wielkopolskim i trzech powstaniach śląskich powiemy sobie więcej przy innej okazji. Co więc się stało 11 listopada 1918 roku czyli 100 lat temu? Rada regencyjna przekazała władzę Józefowi Piłsudskiemu, który został Naczelnikiem Państwa. Polska była wtedy mała bo miała tylko Mazowsze i Małopolskę. Ale później dołączyła także Wielkopolska i Śląsk. Ale o tym powiemy sobie więcej w innym odcinku. W 1918 roku dużo rzeczy działo się pierwszy raz. Np. 5 listopada 1918 roku we Lwowie pierwszy raz wystartował polski samolot. Bo 5 listopada Stefan Bastyr wraz z obserwatorem de Beaurain wykonali pierwszy lot bojowy lotnictwa niepodległej Polski. To bardzo ciekawy okres w dziejach Polski. Dziękuję wam za wysłuchanie. Zapraszam na naszą stronę internetową czyli historiaWGdzieci.pl oraz na grupę na facebooku. Podkast można wesprzeć pieniężnie na patronite. Wszystkie linki będą w notatkach. Link do spotify: [link] Link do Patronite (wesprzyj podkast pieniężnie): [link] Link do zamkniętej grupy na facebooku: [link] Link do strony internetowej: [link]

Do nagrania tego podkastu zachęciła mnie Agnieszka z podkastu “Jestem zielona”. Przysłała mi kilka pytań. Postanowiłem sprawdzić ile dzieci wiedzą o ekologii. A czy wy wiecie co to jest ekologia? Ekologia to połączenie dwóch greckich słów. Eko znaczy dom, a logia to nauka. Pewnie słyszeliście o innych naukach, które się nazywają geologia, biologia, zoologia itd. Np. nauka o zwierzętach to zoologia, co łatwo zapamiętać, bo “zoo” oznacza zwierzęta, a “logia” to nauka. Wróćmy jednak do ekologii, czyli nauki o domu. O jaki dom chodzi? Chodzi o naszą planetę ziemię. Ekologia to nauka o ziemi i o tym co się stanie jak będziemy ją bardzo niszczyć. Ekologia jest związana z czymś jeszcze. Przykładem systemu w ekologii są pszczółki. Pewnie wiecie, że te owady zapylają kwiaty. Co by się stało gdyby zabrakło pszczół. Nie byłoby owoców z nasionami i nie wyrosłyby nowe rośliny. Tak więc po pewnym czasie wymarłyby także rośliny. To się nazywa system. Gdy w systemie zabraknie jednego elementu jak np. gdyby zabrakło pszczół to cały system się psuje. Tak więc na ziemi mamy ekosystem. Czy moglibyśmy go zepsuć? Tak jest to możliwe. Dlatego właśnie chcemy chronić naszą planetę, czyli nasz ekosystem. Jak to można robić? Śmieci bardzo pomagają historykom. Arecheolodzy odkopują ruiny starych miast. Znajdują tam mury, miecze ale także i śmieci. Gdy badają te śmieci widzą np. co jedli nasi przodkowie. Gdy w śmieciach znajdą kości kurczaka wiedzą, że ktoś go zjadł, a potem wyrzucił te kości na śmietnik. Tak więc nasi przodkowie też śmiecili. Jest jednak różnica. Śmieci, które oni wyrzucali sam się rozkładają, tz. za jakiś czas po prostu znikną. Nasze dzisiejsze śmieci będą leżały bardzo długo. Kiedyś cukierki były w papierowych papierkach. Taki papierek szybko się rozkładał. Dzisiaj cukierki są w zawijane w materiały, które rozkładają się bardzo wolno. Tak więc gdy śmiecili nasi przodkowie nie było to problemem dla natury. Natura potrafiła dość szybko pozbyć się tych śmieci. Niestety nasze dzisiejsze śmieci są bardzo odporne. Co się więc stanie jak będziemy dużo śmiecić? Za jakiś czas na ziemi może już nie być wolnego miejsca i wszędzie będą śmieci. Zwierzątka na pewno wolą mieszkać w lesie niż na śmietniku. Inna sprawa to taka, że niektóre nasze śmieci mogą zaszkodzić zwierzętom. Co więc można zrobić. Czy słyszeliście kiedyś o zero waste? Zero waste to staranie się, aby śmieci było jak najmniej, albo nawet wcale bo zero znaczy zero czyli nic. Czy możliwe jest aby wogóle nie było śmieci? Niestety jak się wchodzi do supermarketów, w Anglii takim dużym supermarketem jest Asda, to prawie wszystko jest w plastikowych opakowaniach. Ludzie jedzą to co kupili w Asdzie, a potem co robią z opakowaniami? Co zrobić, aby mieć mniej śmieci? Np. czy musisz kupować wodę w butelce? Czasami rzeczywiście woda z kranu jest niedobra. Ale czy trzeba kupować wciąż nowe butelki z wodą? Nie brudzić to jedno. Co jeszcze można robić? Nawet takie zwierzęta jak dżdżownice są potrzebne. Jak już mówiłem ekologia to nauka o naszym domu, o ziemi. My mieszkamy w tym domu, ale mieszkają tutaj też zwierzęta. W Anglii gdzie my mieszkamy ludzie już dawno temu zabili dużo zwierząt. Dziś w Anglii nie ma już niedźwiedzi, bobrów, rysiów, wilków i innych zwierząt. Jednak w Polsce są te zwierzęta. Dlaczego? W Polsce jest dużo lasów, w których te zwierzęta mogą mieszkać. W Anglii jest bardzo mało lasów. Np. tylko w Polsce mieszkają Żubry. Aby chronić te wielkie zwierzęta utworzono Białowieski Park Narodowy. Było to w 1932 roku. Park Narodowy to taki las, w którym nie wolno ścinać drzew. Dzięki temu Żubry mają gdzie mieszkać. Czy chcielibyście aby Polska była jak Anglia i nie miała misiów, wilków i bobrów? Porozmawiajmy jeszcze o śmieciach. Trudno zrobić tak aby wogóle nie było śmieci. Ale można je posortować. U nas śmieci sortuje się do trzech koszy. A jak jest u was? Oprócz śmieci środowisko zanieczyszczają także samochody. Czy więc lepiej jest jechać samochodem, rowerem czy autobusem? Co się dzieje z tymi spalinami? Drzewa potrafią oczyścić trochę spalin. Ale jak ludzie wytworzą bardzo dużo spalin to drzewa sobie nie poradzą. Ludzi wymyślili elektryczne samochody, które nie wypuszczają spalin. Czy one są dobre? Niestety te elektryczne samochody trzeba wyprodukować w fabrykach, a potem zrobić prąd aby je naładować. To wszystko też zanieczyszcza. Samochody są potrzebne. Bo np. karetka musi szybko dojechać do szpitala. Tak samo strażacy muszą szybko dojechać tam gdzie się pali. Ale czasami można gdzieś pójść pieszo jeżeli nie jest daleko, albo pojechać rowerem. Fabryki też są nam potrzebne. Jednak samochody i fabryki oprócz dobrych rzeczy robią też złe - zanieczyszczają. Co my możemy zrobić. Możemy np. postarać się kupować rzeczy bez plastikowych opakowań, które potem trzeba wyrzucić. Nie zawsze to jest możliwe, ale może i w waszej okolicy są sklepy, które sprzedają jedzenie bez plastikowych opakowań. Idąc do sklepu pamiętaj też zawsze, aby zabrać swoją torbę na zakupy. Dzięki temu nie będziesz musiał brać plastikowej torby. Czego się dziś nauczyliśmy. Mówiliśmy o takiej nauce, która nazywa się ekologia. Ta grecka nazwa znaczy nauka o domu, czyli nauka o naszej planecie Ziemi oraz wszystkich jej mieszkańcach. Bo na ziemi mieszkają i ludzie, i zwierzęta, i rośliny, i grzyby itd. Ekologia jest związana z ekosystemem czyli takim powiązaniem wszystkiego. Np. bez pszczół nie będzie owoców. Tak więc chociaż pszczoły czasami nas denerwują to są potrzebne. Gdyby wszystkie zginęły to nie mielibyśmy owoców. Teraz już dziękuję wam za wysłuchanie. Zachęcam do pomyślenia razem z rodzicami co możecie zrobić, aby było mniej śmieci. Zapytajcie też dziadków jak kiedyś radzono sobie ze śmieciami. W notatkach będą linki do profilu na patronite, gdzie możecie wesprzeć podkast. Będą też linki do naszej strony internetowej oraz do zamkniętej grupy na facebooku. Naszą audycję można też wesprzeć mówiąc innym o niej. Prześlijcie znajomym z dziećmi link do naszej audycji. W notatkach będzie też link do podkastu “Jestem zielona”. Agnieszka i jej goście w podkaście znają się na ekologii lepiej niż ja. Link do podkastu "Jestem zielona": [link] Link do spotify: [link] Link do Patronite (wesprzyj podkast pieniężnie): [link] Link do zamkniętej grupy na facebooku: [link] Link do strony internetowej: [link]

11 listopada przypadają dwie bardzo ważne rocznice. Tego dnia zakończyła się I wojna światowa i tego samego dnia Polska odzyskała niepodległość po 123 latach zaborów. W poprzednim odcinku mówiliśmy o tym jak się żyło Polakom w czasach zaborów, czyli przez te 123 lata gdy nie było Polski. Łatwo zapamiętać tą liczbę. Polski nie było przez 123 lata. 123 zapisuje się 1, 2, 3. Ale co się wydarzyło, że Polska odzyskała niepodległość? O tym właśnie będzie dzisiejszy odcinek. Najpierw jednak musimy się zająć I wojną światową. Pamiętacie jak się nazywali trzej zaborcy? Jak się nazywały kraje, które podzieliły Polskę? Ci trzej zaborcy zawsze żyli ze sobą w przyjaźni. Jednak w 1914 roku coś się zmieniło. Prusy i Austra pokłócili się z Rosją i zaczęła się wojna, którą dzisiaj nazywamy I wojną światową. Jak się zaczęła ta wojna? W Austrii został zabity następca tronu arcyksiążę Ferdynand i jego żona Zofia. Tego zabójstwa dokonali Serbowie. Austria była bardzo zła na Serbię, bo ta organizacja Czarna Ręka pochodziła z Serbii. Austra wypowiedziała więc wojnę Serbii. To mogła więć tylko wojna między Austrią i Serbią. Jednak każdy z tych krajów miał swoich przyjaciół. To co za chwilę powiem jest bardzo skomplikowane, dobrze by było gdybyście patrzyli na mapę, która jest dołączona w notatkach do tego podkastu, albo chociaż na okładkę podkastu, gdzie będzie widać który kraj z kim graniczył. Zaczęło się od wojny Austrii z Serbią. Serbia przyjaźniła się z Rosją, a Austrią z Prusami czyli z Niemcami. Tak więc Austria i Prusy zaczęły walczyć z Serbią i Rosją. Ale to jeszcze nie koniec, bo Rosja miała przyjaciela - Francję. Tak więc Niemcy obawiali się, że gdy będą na wschodzie walczyć z Rosją to z tyłu napadnie ich przyjaciel Rosji czyli Francja. Tak więc Niemcy pierwsi napadli na Francję. Jednak Francja miała dużo wojska na granicy z Niemcami, aby ominąć to wojsko Niemcy przeszli do Francji przez Belgię. A Belgia miała przyjaciela Anglię. I właśnie dlatego także Anglia dołączyła do wojny. Tak więc w środku były państwa centralne czyli Prusy i Austria, a na zewnątrz były Rosja, Francja, Anglia i także Serbia. Później dołączyły inne państwa. Tak więc do państw centralnych zaliczamy Prusy, Austrię, Bułgarię i Turcję. Po drugiej stronie były państwa ententy czyli Anglia, Francja i Rosja. To było dość skomplikowane czy zapamiętaliście np. dlaczego Anglia dołączyła do I wojny światowej? I wojna światowa była nie była zwykłą wojną. Po pierwsze była to wojna światowa, czyli brało w niej udział wiele państw i działa się prawie na całym świecie. Np. Niemcy i Francuzi bili się nie tylko we Francji, ale także w Afryce. Później do ententy czyli do Anglii, Francji i Rosji dołączyła Japonia, która też walczyła z Niemcami. Tak więc I wojna światowa była inną wojną bo brało w niej udział wiele państw i toczyła się na prawie całym świecie. Ta wojna była także inna z powodu sposobu w jaki walczono. Zwykle wojna toczyła się w ten sposób, że wojska wciąż się ruszały. I wojna światowa na zachodzie wyglądała jednak tak, że żołnierze siedzieli w takich dziurach, które nazywano okopami. I wojna światowa trwała 4 lata tak więc ci żołnierze siedzieli w tych okopach przez cały ten czas czyli przez 4 lata. Na zachodzie bili się Niemcy z Anglikami i Francuzami. Tam wojna była nieruchoma wszyscy siedzieli w tych dziurach nazywanych okopami. Na wschodzie bili się Niemcy i Austriacy z Rosjanami. Tam wojna była ruchoma. Wszyscy, którzy szli na wojnę myśleli, że szybko wygrają. Niestety wojna trwała aż cztery lata. Tak więc potrzeba było nowych żołnierzy. Zaborcy, którzy podzielili Polskę zaczęli obiecywać, że jak polscy żołnierze będą dla nich walczyć to zrobią Polskę. Austria i Niemcy brali Polaków do wojska i kazali im walczyć. Rosja też brała Polaków do wojska i też kazała im walczyć. Czasami więc jak niemiecka armia walczyła z rosyjską armią zdarzało się, że Polak z niemieckiej armii walczył z Polakiem z armii rosyjskiej. Polacy nie chcieli tak walczyć. Dlatego zaczęli tworzyć swoje własne armie. Taką armią była np. Błękitna Armia we Francji. Nazywa się ją błękitną, bo taki mieli kolor mundurów. Najbardziej znana jest jednak wojsko Józefa Piłsudskiego. Walczyli oni najpierw dla Austrii, bo ta obiecała zrobić Polskę, ale potem gdy Austra nie dotrzymała obietnicy Piłsudski i jego wojsko przestało dla nich walczyć. Wróćmy jednak do I wojny światowej. Podczas tej wojny wykorzystano dużo nowych broni po raz pierwszy. Czy wiecie jakich? Podczas I wojny światowej używano gazów trujących. Żołnierze musieli więc nosić ze sobą maski przeciwgazowe. Podczas I wojny światowej wykorzystano też wiele samolotów. Gdy pójdziecie do muzeum to łatwo rozpoznać samoloty z I wojny światowej. Czy wiecie po czym? Tamte samoloty miały dwa lub trzy skrzydła (jedno pod drugim). Takie samoloty nazywano dwupłatowcami, a jak miały trzy skrzydła to trójpłatowcami. Czy widzieliście może taki samolot z dwoma skrzydłami jedno pod drugim? To właśnie był samolot z czasów I wojny światowej. Ale podczas tej wojny wykorzystywano też inne bronie. Na tym może zakończymy. Czy musicie to wszystko zapamiętać. Nie musicie. I wojna światowa jest bardzo skomplikowana i nawet dorośli nie wiedzą o niej wszystkiego. Dla Polaków jest ważne, że trzej zaborcy czyli Rosja, Austria i Prusy się pokłócili i dzięki temu gdy wojna się zakończyła powstała Polska. Ale o tym jak Polska powstała po wojnie powiemy sobie więcej w następnym odcinku. Na dzisiaj dziękuję wam za wysłuchanie. Zapraszam na naszą stronę oraz na grupę na facebooku. Linki będą w notatkach. Bardzo chciałbym też podziękować wszystkim, którzy udzielają wsparcia poprzez Patronite. Dzięki temu mogę dalej nagrywać podkast. Patroni mogą też skorzystać z różnych nagród za swoje wsparcie. Szczegóły są na stronie patronite.pl/historia-dla-dzieci. Link będzie w notatkach. Ja jeszcze raz dziękuję za wysłuchanie i oczywiście zapraszam do kolejnej audycji, w której będziemy mówić o tym jak Polska odzyskała niepodległość. W chwili gdy nagrywam ten podkast jest 30 października i właśnie dzisiaj jest rocznica odzyskania niepodległości przez pierwszą polską miejscowość. Jako pierwsza niepodległość ogłosiło Zakopane, a jego prezydentem została pisarz Stefan Żeromski. Ale o tym powiemy więcej w następnym odcinku. [link] [link] [link] [link]

Nagrywam ten podkast w październiku czyli w 10 miesiącu. Zaraz po październiku jest listopad czyli jedenasty miesiąc. I właśnie wtedy przypada ważna rocznica. Łatwo ją zapamiętać bo to 11 listopada, a jak już mówiłem listopad do 11 miesiąc, a więc 11 listopada to 11 dzień 11 miesiąca. Co takiego ważnego przydarzyło się 11 listopada? W ten dzień przypadają dwie ważne daty. Jedna jest bardzo ważna dla całego świata, a druga dla Polski. 11 listopada 1918 roku skończyła się I wojna światowa i dokładnie tego samego dnia Polska odzyskała niepodległość. W tym roku, czyli w 2018 minie dokładnie 100 lat od tamtych wydarzeń. Z tej okazji nagraliśmy kilka audycji poświęconych temu wydarzeniu. Zanim jednak dojdziemy do odzyskania niepodległości musimy powiedzieć jak ją Polska straciła. I temu właśnie będzie poświęcony ten odcinek. Najpierw jednak powiedzmy co to jest niepodległość. Czy rozumiecie co to znaczy być niepodległym? Niepodległość to po angielsku independence. Ktoś niepodległy to ktoś, kto pracuje sam nie musi nikogo słuchać. Tak samo jest z krajami. Kraj, który jest niepodległy to kraj, który sam się rządzi. Polska odzyskała niepodległość 11 listopada i wtedy przypada dzień niepodległości. Inne kraje też obchodzą ten dzień, np. Stany Zjednoczone mają dzień niepodległości 4 lipca i nazywają go po angielsku independence day. Niestety Polska straciła niepodległość. Trzy kraje podzieliły Polskę między siebie. Czy wiecie jakie to kraje? Te trzy kraje trzy razy dzieliły między siebie Polskę. Najpierw zabrały tylko trochę, potem więcej, a na koniec wszystko i nic nie zostało - nie było już Polski. W notatkach będzie mapa jak podzielili sobie Polskę. Rosja jest zaznaczona na zielono, Prusy na niebiesko, a Austria na żółto i pomarańczowo. Widać na tej mapie jak kawałek po kawałku zabierali sobie Polskę aż nic nie zostało. Ta sama mapa będzie też w grafice do tej audycji. Czy wiecie jak długo nie było Polski? Ile lat minęło? Przez te 123 lata Polacy zamiast mieszkań w Polsce mieszkali w tych trzech krajach, które podzieliły Polskę między siebie. Tak więc część Polaków mieszkała w Rosji, część w Prusach, które dziś nazywa się Niemcami, a część w Austrii. Najgorzej Polakom było chyba w Rosji. W Niemczech też było źle, ale chyba nie aż tak źle jak w Rosji. Najłatwiej żyło się jednak w Austrii. Dlaczego tak źle było w Rosji i Niemczech? W Rosji nie wolno się było uczyć polskiego i polskiej historii. Za karę można było pójść do więzienia albo zostać wysłanym do takiego zimnego miejsca na końcu Rosji. To miejsce nazywa się Syberią. Było to jakby takie wielkie więzienie, gdzie Rosjanie wysyłali swoich więźniów. Dużo Polaków zostało zesłanych na Syberię. Podobnie było w Niemczech. Zakazano nauki polskiego. W szkołach dzieci musiały mówić po niemiecku. Jedyną lekcją, na której uczono po polsku była lekcja religii. Ale i tam Niemcy chcieli wprowadzić swój język. Kazali polskim dzieciom uczyć się religii po niemiecku. W pewnym mieście, które się nazywało Września dzieci polskie zastrajkowały i powiedziały, że nie będą się uczyć religii po niemiecku. Za karę rodziców zamknięto do więzienia, a dzieci trzymano w takim więzieniu przy szkole. Zamiast jednak wszystkich wystraszyć tymi karami Polacy podziwiali te odważne dzieci i wszędzie zaczęli się uczyć polskiego. O tych dzieciach z miasta Września powiemy sobie jeszcze kiedyś więcej. Tylko w Austrii nie było takich prześladowań i można się było uczyć polskiego, chodzić do polskich teatrów itd. Polacy próbowali przez te 123 lata odzyskać niepodległość, ale się im nie udawało. Dlaczego nie udało się im? Polacy próbowali kilkakrotnie odzyskać niepodległość. Te próby są nazywane powstaniami. Niestety nie udały się. Potem Polacy próbowali razem z Napoleonem, cesarzem Francuzów, ale i to się nie udało. Nie udawało się dlatego, że te trzy kraje czyli Rosja, Prusy i Austria były przyjaciółmi. Jednak po prawie 120 sytuacja się zmieniała. Te trzy kraje zaczęły ze sobą walczyć. Prusy i Austria walczyły przeciwko Rosji. Co się stało wtedy z Polakami? Prusy i Austria walczyły z Rosją. Potrzebowali też żołnierzy obiecywali więc Polakom, że jak im pomogą to zrobią Polskę. To samo obiecywała Rosja. Obiecywała, że jak Polacy im pomogą to oni zrobią Polskę. Ta woja Prus i Austrii przeciwko Rosji nazywa się I wojną światową. Powiemy sobie o niej więcej w następnym odcinku. Wtedy też powiemy o tym jak Polska odzyskała niepodległość. Chciałbym przekazać wam wiadomość, że naszego podkastu można słuchać też na Spotify. Być może znacie kogoś, kto nie zna się na podkastach, ale słucha muzyki w Spotify. Można wejść na Spotify i wpisać w wyszukiwarce “Historia dla dzieci” i powinien się pojawić nasz podkast. Jeżeli znacie kogoś kto ma Spotify pokażcie mu, proszę, nasz podkast. W notatkach będzie oczywiście link do Spotify. [link] [link] [link] [link]

W niedzielę 14 października będę biegł trzeci raz maraton w Leicester. Poprzednie dwa razy zajęło mi to niecałe 4 godziny i 30 minut. Teraz chciałbym być szybszy. Za każdym razem gdy przygotowuję się do maratonu przypomina mi się historia tego biegu. Wszystko zaczęło się w starożytnej Grecji. Jak może pamiętacie w odcinku 28 mówiliśmy o polskich Termopilach czyli obronie Wizny. Tam Polacy bardzo dzielnie bronili się przed dużo większym wojskiem niemieckim. Nazywa się tą bitwę Termopilami, bo podobnie walczyli Spartanie w wąwozie Termopile podczas II inwazji perskiej na Grecję. Dzisiaj powiem trochę o bitwie pod Maratonem. Była to bitwa, która odbyła się podczas I inwazji perskiej na Grecję. Tak więc bitwa pod Maratonem odbyła się przez bitwą pod Termopilami. Tam (czyli pod Termopilami) walczyli Spartanie, a pod Maratonem walczyli Ateńczycy. Dowiedzieli się oni, że wojsko perskie wylądowało niedaleko miejscowości Maraton, a więc armia Ateńczyków wyszła ze swojego miasta i poszła z nimi walczyć. Maraton jest oddalony od Aten około 37 kilometrów. 12 września 490 p.n.e. odbyła się bitwa, którą wygrali Ateńczycy. Jeden z nich Filipides miał pobiec do Aten, tam krzyknął “Zwycięstwo” i umarł z wycieńczenia. Tak mówi legenda. Gdy Persowie przegrali wycofali się na swoje statki i pomyśleli, że gdy armia ateńska jest pod Maratonem, to nikt nie pilnuje Aten. Tak więc popłynęli tam, aby zdobyć to miasto. Wojsko ateńskie jednak to przewidziało i żołnierze w hełmach, z tarczami, dzidami i mieczami pobiegło spowrotem do Aten. Zdążyli się ustawić gdy przypłynęli Persowie. Gdy zobaczyli stojących żołnierzy ateńskich przed miastem nie próbowali atakować i odpłynęli do Persji. Podczas tej bitwy było dużo biegania. Persowie mieli dużo łuczników. Ateńczycy musieli więc szybko biec, aby łucznicy mieli mało czasu. Później Ateńczycy musieli po bitwie biec do Aten, aby chronić swoje miasto. A przed samą bitwą wysłano Filipidesa do Sparty z prośbą o pomoc. Odległość z Aten do Sparty to około 250 kilometrów (246 km). Filipides tam pobiegł. Spartanie powiedzieli, że pomogą, ale dopiero jak się skończy ich święto. Filipides pobiegł więc z powrotem. Ponowieni te 250 km. Potem wziął udział w bitwie pod Maratonem, a potem pobiegł jeszcze z wszystkimi do Aten aby ich bronić przed Persami, którzy tutaj popłynęli. Gdy już Ateńczycy wygrali, a przegrani Persowie popłynęli do domu, wtedy przybiegli Spartanie, żeby pomóc w walce. Ateńczycy powiedzieli im, że już jest po bitwie. Spartanom było chyba bardzo głupio, że nie pomogli i że Ateńczycy bez ich pomocy pokonali Persów. Gdy więc później była druga inwazja perska Spartanie walczyli pod Termopilami. Może się zastanawiacie skąd Grecy mieli tyle siły do biegania. Jednym z powodów są igrzyska olimpijskie, które organizowali co 4 lata. Niestety później jeden z cesarzy rzymskich zakazał ich organizowania. Gdy więc w 1896 roku Pierre de Coubertin zorganizował pierwsze nowożytne igrzyska olimpijskie zrobił to w Atenach. Postanowiono wtedy włączyć do igrzysk także bieg maratoński. Zmierzono dystans z Aten do Maratonu i wyszło jakieś 37 kilometrów, ale nie podobała im się ta liczba i postanowili, że bieg maratoński będzie na dystansie 40 kilometrów. Zawsze po przebiegnięciu tych 37 kilometrów jestem już bardzo, bardzo zmęczony i wtedy jestem zawsze zły na tych ludzi, którzy dodali te 3 kilometry, aby było równo 40 kilometrów. Ale to nie wszystko. Na czwartych igrzyskach w Londynie bieg maratoński przedłużono jeszcze o ponad dwa kilometry, aby meta była obok miejsca, gdzie siedział król Edward VII (jest to pradziadek królowej Elżbiety II, która teraz panuje w Anglii). Tak więc po przebiegnięciu 40 kilometrów zaczynam być zły na króla Anglii, że muszę jeszcze biec 2 kilometry 195 metrów. Ale wtedy zawsze sobie przypominam, że Ateńczycy biegli z Maratonu do Aten po długiej bitwie i w dodatku oni biegli w zbrojach, z tarczami i bronią. Ja mam o wiele lżej od nich. Najstarszy polski maraton odbywa się w miejscowości Dębno. Pierwszy raz odbył się on w 1969 roku. W tym samym roku ja się urodziłem. Dziesięć lat później zaczęto organizować maraton warszawski. Pierwszy raz w 1979 roku. Rekord Polski w maratonie ma Henryk Szost, który przebiegł ten dystans w 2:07:39. Najszybsza wśród kobiet jest Małgorzata Sobańska, której zajęło to 2:26:08. Przypomnę może, że mi zajmuje to 4:30, a im tylko 2:07 i 2:26. Tak więc jestem dwa razy wolniejszy od najszybszych Polaków, ale może się w tym roku poprawię. Jak już wspomniałem ja będę biegł maraton po raz trzeci w niedzielę 14 października. Będę biegł jak wszyscy inni w spodenkach i koszulce, ale czy wiecie, że w naszych czasach są ludzie, którzy biegają w zbrojach? Jest taka grupa polskich biegaczy, którzy nazywają się “Spartanie dzieciom”. Biegają maratony właśnie w zbrojach i zbierają w ten sposób pieniądze na pomoc dla dzieci. W notatkach będzie link do ich strony. [link] Ja dziękuję wam za wysłuchanie tego specjalnego odcinka. Jeżeli mieszkacie w Leicester zapraszam do oglądania biegu, może mnie wypatrzycie. Mój numer to 3176.

Dziś omówimy bardzo kontrowersyjny temat. Czy wiecie co to znaczy kontrowersyjny? Jest to temat o który ludzie się kłócą. Niektórzy uważają tak, a inni odwrotnie i zaczynają się kłócić kto ma rację. Właśnie taki temat dzisiaj omówimy. Ale najpierw przypomnijmy sobie króla Kazimierza Wielkiego. Co o nim pamiętacie? A pamiętacie, z kim się Kazimierz ożenił? Żydzi mieszkali w różnych krajach w Europie. Np. wielu Żydów mieszkało w krajach, w których się mówi po niemiecku. Z tego powodu żydowski język zwany Jidysz ma dużo słów z języka niemieckiego. Niemcy jednak jak i cała Europa wygonili Żydów ze swoich krajów. Gdzie więc oni wszyscy poszli? Ale czy polscy władcy pozwolą im tutaj zamieszkać? Żydzi opowiadają o tym pewną legendę. Gdy wypędzeni Żydzi doszli do polskiej granicy źle przeczytali nazwę Polska. Przeczytali ją jako “Polin”, a w ich języku znaczy to “tutaj spocznij”. Żydzi przybyli do Polski podczas rozbicia dzielnicowego, gdy Polska była podzielona i jeden z jej książąt - Bolesław Pobożny pozwolił im na to. Polska została ponownie połączona przez Władysława Łokietka, jego syn czyli Kazimierz Wielki dał wszystkim Żydom w Polsce prawa takie same jak wcześniej Bolesław Pobożny. Co to były za prawa? Król Kazimierz Wielki pozwolił, aby Żydzi sami się sądzili. To znaczy, że jak Żyd zrobił w Polsce coś złego to nie sądził go polski sędzia, ale żydowski. Tak więc Polaków sądzili polscy sędziowie, a Żydów żydowscy. Tak więc jak dwóch Żydów się pokłóciło to szli do żydowskiego sędziego, aby powiedział kto ma rację. Gdy pokłóciło się dwóch Polaków to szli oni do polskiego sędziego, aby osądził, kto jest winny. Ale co zrobić jak się pokłócił Polak z Żydem? Czy iść do żydowskiego sędziego, czy do polskiego? W takim wypadku sędzią był sam król, albo ktoś wyznaczony przez niego. Żydzi ci mieszkali w mieście obok Krakowa, aby podziękować królowi Kazimierzowi za prawa, które on dał Żydom nazwali swoje miasto Kazimierz. Właśnie tam według niektórych mieszkała piękna Żydówka imieniem Estera. Kronikarz Jan Długosz, który nie lubił Żydów napisał, że Kazimierz Wielki dał prawa Żydom, bo go Esterka o to prosiła. Jak może pamiętacie Kazimierz Wielki wraz ze swoją żoną Aldoną Anną zostali koronowani w 1333 roku. Łatwo zapamiętać ten rok, bo to jeden i trzy trójki czyli 1333. A kiedy Kazimierz Wielki dał Żydom przywileje. Stało się to rok po koronacji czyli w 1334 roku 9 października. Dziś kiedy nagrywam ten podkast jest 9 października 2018 roku czyli mija dokładnie 684 lata jak Żydom pozwolono mieszkać w Polsce. Dziś Żydów w Polsce jest o wiele mniej. Kiedy była II wojna światowa Hitler kazał ich wszystkich wywieźć do obozów koncentracyjnych. Hitler był antysemitą. Czy wiecie co to znaczy? Antysemita to ktoś, kto nienawidzi Żydów. Hitler bardzo ich nienawidził. Kiedyś Żydzi byli wyganiani ze wszystkich krajów w Europie. Później schronili się w Polsce. Dzisiaj Żydzi mają już swój kraj, nazywa się on Izrael. Tak więc dzisiaj już niewielu z nich mieszka w Polsce.

Jak pewnie pamiętacie gdy sytuacja zrobiła się beznadziejna wycofali się oni na południe, głównie do Rumunii i na Węgry. Stamtąd dostali się do Francji i Anglii. Te dwa kraje wprawdzie wypowiedziały Hitlerowi wojnę gdy zaatakował Polskę, ale nie zrobiły nic więcej. Polscy żołnierze nie mieli jednak wyboru i udali się do tych dwóch krajów, aby dalej walczyć z Hitlerem. We Francji powstała więc Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich. Czy rozumiecie wszystkie słowa w tej nazwie: Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich? Samodzielna znaczy, że jest samowystarczalna albo, że nie potrzebuje pomocy czy wsparcia innych jednostek. Sama może dać sobie radę czyli jest samodzielna. Brygada to oddział wojska mający najczęściej około 4 tysięcy żołnierzy. Brygada dzieli się na bataliony, najczęściej cztery. Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich dzieliła się właśnie na cztery bataliony. Strzelec to oczywiście ktoś kto strzela. Ostatnie słowo to podhalański. Co ono oznacza? Podhale to część Polski przy najwyższych górach, czyli Tatrach. Wielu żołnierzy w Samodzielnej Brygadzie Strzelców Podhalańskich pochodziło z podhala i umiało walczyć w górach i na śniegu. Jak oni byli ubrani? Mieli peleryny, aby nie było im zimno, a na buty zawijali sobie białe skarpety narciarskie. We Francji przygotowano tych żołnierzy do walki. Nie wiedzieli oni gdzie zostaną wysłani. Początkowo mieli pomóc w Finlandii, gdzie też jest zimno, ale wojna w Finlandii się skończyła, a zaczęła się wojna w Norwegii jeszcze dalej na północ, gdzie jest jeszcze zimniej. A przy okazji czy wiecie skąd się wzięła nazwa Norwegia? Hitler postanowił zaatakować Danię i Norwegię. Chciał to zrobić znienacka, czyli tak aby nikt nie zauważył. W tamtych rejonach na północy pływały jednak statki patrolujące i to właśnie polski statek wykrył, że Niemcy chcą zaatakować Norwegię. Był to ORP “Orzeł”. Niemcy udawali, że statek jest pusty i zamalowali nazwę portu Hamburg, ale Polacy nie dali się oszukać. Hitlerowi nie udał się atak znienacka. Norwegowie postawili pomnik, aby podziękować polskim marynarzom na ORP “Orzeł” za czujność. Niemcy jednak kontynuowali atak na Norwegię. Anglicy, Francuzi i Polacy popłynęli im pomóc. Niemcy zajęli między innymi port o nazwie Narvik. Polacy wylądowali niedaleko tego miasta portowego i przepędzili Niemców. Niestety gdy Polacy walczyli w Norwegii o miasto Narvik, Hitler kazał zaatakować Francję. Tak więc wojska Angielskie, Francuskie oraz Polskie walczące w Norwegii zostały wysłane, aby bronić Francji. Polscy żołnierze z Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich walczyli broniąc Bretanii. Bretania to tak część Francji. Później zostali wysłani do Szkocji. Tam nazywano ich: Polish Brigade Narvik czyli Polska Brygada Narvik, bo wsławili się pokonaniem Niemców w tym mieście. Ta brygada została później włączona do 1 Dywizji Pancernej generała Maczka. Kiedyś powiem wam więcej o pancerniakach generała Maczka, czyli o tz. Maczkowcach. Co zapamiętaliście? Dziś uczyliśmy się o Samodzielnej Brygadzie Strzelców Podhalańskich. Był to polski oddział, który umiał walczyć w górach i na śniegu. Wysłano go do Norwegii i tam pokonał Niemców w bitwie o miasto portowe Narvik.

Jak pewnie pamiętacie w audycji 29 mówiliśmy o wrześniu 1939 roku. Polscy żołnierze bili się bardzo dzielnie mimo to, że Niemcy zaatakowali ich z trzech stron. Niestety później do Niemców dołączyli Rosjanie. Niemcy zaatakowali 1 września 1939 roku, a Rosjanie 17 września. Pamiętacie co zrobili polscy żołnierze? Polscy żołnierze wycofali się do Rumunii i na Węgry. Ale jak pewnie pamiętacie nie przestali walczyć. Walczyli później z Hitlerem w Norwegii, we Francji, w Anglii i wszędzie gdzie się dało. Chcieli razem z sojusznikami pokonać Niemców i wrócić do wolnej Polski. Niestety wojna trwała 6 lat i wielu z tych żołnierzy dopiero po wielu latach wróciło do swoich rodzin w Polsce. Co w tym czasie robili cywile, czyli zwykli ludzie, którzy nie byli żołnierzami? Polska była wtedy pod okupacją niemiecką. Czy wiecie co to znaczy? Okupacja niemiecka znaczy, że rządzili wtedy Niemcy. Zrobili oni wiele złych rzeczy, np. założyli dużo obozów koncentracyjnych. Najbardziej znany jest taki obóz w Oświęcimiu. Niemcy zabierali też większość jedzenia i bardzo mało zostawało dla Polaków. Ludzie musieli jeździć na wieś i kupować jedzenie od chłopów. Ale to było zabronione. Można było pójść do więzienia za kupowanie jedzenia. Na lekcji oglądaliśmy fragment filmu “Zakazane piosenki”. Słychać tam piosenkę pt. “Teraz jest wojna”. Widać tam ludzi, którzy jadą pociągiem i pod płaszczami chowają jedzenie, które kupili na wsi. Po pociągu chodzili niemieccy żandarmi. Żandarm to taki policjant z karabinem. Ci żandarmi sprawdzali, czy ludzie nie przewożą jedzenia. Ludzie dawali im łapówkę czyli pieniądze, aby ich puścili wolno. [link] Tak więc pod okupacją niemiecką było zakazane kupowanie jedzenia od chłopów na wsi. Co jeszcze było zabronione? Wtedy można było zostać ukaranym nawet za śpiewanie piosenki. W innym fragmencie tego filmu oglądaliśmy jak mały chłopiec śpiewał piosenkę, a potem niemiecki żandarm go za to gonił. W filmie było słychać jak żandarm woła “Halt, halt”. Co znaczy “stój, stój”, bo chce złapać tego chłopca, który śpiewał piosenkę. [link] Hitler i jego żołnierze byli rasistami. Czy wiecie co to znaczy? Rasista to ktoś, kto uważa, że jego rasa jest lepsza od innych. Hitler uważał, że rasa niemiecka jest najlepsza. Co kazał robić? Niemcy bardzo źle traktowali Polaków. Czy może kiedyś widzieliście na filmach jak w przeszłości w Stanach Zjednoczonych były sklepy, gdzie mogli chodzić tylko biali, albo w autobusach były miejsca tylko dla białych, a czarni musieli stać. To się właśnie nazywa rasizm. Coś podobnego działo się w Polsce pod niemiecką okupacją. W tramwajach np. było dużo miejsca dla Niemców. Wisiała tam tabliczka, która mówiła: “Nur für Deutsche” co znaczy “Tylko dla Niemców”. Polak nie mógł usiąść tam, bo by poszedł do więzienia. Bardzo trudno się żyło w okupowanej Polsce. Niemcy zaatakowali nas w 1939 roku, a przegrali dopiero w 1945. Tak więc okupacja trwała prawie 6 lat. Zapytajcie może waszych dziadków czy kogoś starszego jak wyglądało życie w Polsce podczas niemieckiej okupacji. Ja dziękuję wam za wysłuchanie. Zapraszam na naszą stronę: [link] Podkast można wesprzeć na stronie: [link] Nasza strona na facebooku to: [link]

Porządek w głowie czyli jak zapamiętać tych wszystkich królów. Dziś chciałbym wam opowiedzieć o czymś co warto zrobić na początku nauki historii. Historia Polski jest dość długa, bo ma aż 1000 lat. Historia Stanów Zjednoczonych jest co najmniej o połowę krótsza. Gdy się uczycie o kolejnym królu to po jakimś czasie mogą się oni pomieszać. Co więc można zrobić. Należy ich sobie poukładać w głowie. Czy w waszych pokojach zawsze jest porządek? Pewnie zauważyliście, że trudno znaleźć jakąś zabawkę, gdy jest bałagan. Tak samo jest z królami w naszej pamięci. Jak ich nie uporządkujemy to nam się pomieszają. Czy jednak można zrobić porządek nie mając szafki do której się wkłada zabawki? Albo skrzynki czy czegoś jeszcze innego? Dziś chciałbym wam dać taką szafkę na królów, a w zasadzie trzy szafki. Królów, którzy rządzili w Polsce można podzielić na trzy grupy. Najpierw w Polsce rządziła dynastia Piastów, potem dynastia Jagiellonów. Ale czy wy wiecie co to jest dynastia? Dynastia to taka rodzina, która rządzi. Tak więc gdy mówimy, że rządziła dynastia Piastów to znaczy, że wtedy rządzili królowie z tej rodziny. Założycielem tej rodziny miał być Piast Kołodziej. Później w Polsce rządziła dynastia Jagiellonów. Jej nazwa wzięła się od pierwszego króla w tej dynastii, czyli od Władysława Jagiełły. Po dynastii Jagiellonów byli królowie elekcyjni. Ale może chcielibyście wiedzieć dlaczego skończyła się dynastia Piastów, a potem dynastia Jagiellonów? Ostatnim królem dynastii Piastów był Kazimierz Wielki, a był on ostatnim, bo nie miał synów. Tak samo było z ostatnim królem dynastii Jagiellonów. Był nim Zygmunt August, który także nie miał miał synów. Tak naprawdę to on wcale nie miał dzieci, choć miał aż trzy żony. Tak więc dynastia Piastów skończyła się gdy zmarł Kazimierz Wielki. A dynastia Jagiellonów skończyła się gdy umarł Zygmunt August. Potem w Polsce rządzili królowie elekcyjni. Elekcja to jest to samo co wybory. Tak jak dzisiaj ludzie wybierają prezydenta tak w tamtych czasach wybierano króla. Tak więc jak będziecie się uczyć o nowym królu to zawsze zapytajcie do której z tych trzech szafek go włożyć? Czy jest to król z dynastii Piastów, czy z dynastii Jagiellonów, a może król elekcyjny? Oczywiście nie musicie tego robić, ale jeżeli będziecie mieć bałagan w głowie to wam się ci królowie pomieszają. Oczywiście na każdej takiej półce też warto zrobić porządek i np. na półce Piastów najpierw postawić Mieszka I, potem Bolesława Chrobrego, później Mieszka II itd. Tak więc warto mieć w głowie takie szafki, w których będzie się układać królów. Oczywiście historia Polski nie kończy się na tych szafkach. Później trzeba dostawić jeszcze co najmniej trzy kolejne szafki. Po królach elekcyjnych przyszły zabory i Polacy walczyli o wolność przez 123 lata. Tak więc czwarta szafka to zabory czyli 123 lata, kiedy Polska była podzielona na trzy części. Potem jest piąta szafka, czyli okres międzywojenny. Tak się nazywa bo to było 21 lat pomiędzy I i II wojną światową. A na koniec jest ostatnia szósta szafka, w której można trzymać wszystko co się wydarzyło po II wojnie światowej aż do dzisiaj. Sprawdźmy więc jak to robić. Mamy więc króla Bolesława Śmiałego. Należał on do dynastii Piastów, a więc wstawiamy go do pierwszej szafki. Król Władysław Warneńczyk był Jagiellonem, a więc kładziemy go do drugiej szafki. Jan III Sobieski był królem elekcyjnym, a więc wstawiamy go do trzeciej szafki. Gdy mówimy o czasach gdy powstał polski hymn to mówimy o czasach zaborów, a więc czwartej szafce. Z kolei Józef Piłsudski i “Cud nad Wisłą” to okres międzywojenny czyli piąta szafka. A pierwszy Polak poleciał w kosmos po II wojnie światowej, a więc wkładamy go do szóstej czyli ostatniej szafki. Ja podzieliłem historię Polski na 6 części, ale wy możecie ją podzielić na więcej części. Co jest ważne? Ważne, aby mieć w głowie porządek. Może teraz kilka słów do rodziców. Dobrze aby dzieci poznały główne podziały historii Polski. Może to być 6 części, które tutaj podałem. Jest to dobry podział dla małych dzieci. Jeżeli jednak dzieci są starsze, to historię można podzielić jeszcze bardziej. Np. historię Piastów można podzielić na okres od Mieszka I do Bolesława Krzywoustego, potem na okres rozbicia dzielnicowego, a potem okres od Władysława Łokietka do Kazimierza Wielkiego. Dodatkowo w okresie przejścia pomiędzy dynastią Piastów i Jagiellonów w Polsce rządzili królowie z dynastii Andegaweńskiej, czyli Ludwik Węgierski i Jadwiga. Byli oni jednak z rodziny Piastów i aby nie komplikować dzieciom można ich policzyć jako Piastów. Widzicie więc, że budując tak szkielet historii można spędzić dużo czasu. Jest to ważna część, bo pozwala poukładać królów i wydarzenia, ale z drugiej strony jest to część najbardziej nudna. Warto więc uprościć ją do poziomu dziecka i nie przesadzać z dokładnością. Tyle może nauki na dzisiaj. Miałem w tym tygodniu przyjemność przeprowadzić lekcję historii przez Skype’a. Na lekcję zaprosiła mnie mama Wojtka z Poznania, który ma 8 lat. Chciałbym przy tej okazji pozdrowić Wojtka i jego mamę Emilię. Wojtek ma świetną pamięć i bardzo dużo zapamiętał. Jego mama twierdzi, że to zasługa moich podkastów, ale ja myślę, że to także chęć Wojtka oraz wsparcie rodziców. Ulubionym królem Wojtka jest Władysław Jagiełło. Fajnie jest poznać słuchaczy naszego podkastu. Jeszcze raz pozdrawiam Wojtka i jego rodziców oraz oczywiście wszystkich słuchaczy zarówno tych najmłodszych jak i tych starszych. Przypominam, że możecie nagrać pozdrowienia do naszego podkastu. Jeżeli nie potraficie tego, możemy połączyć się przez internet i ja nagram to na odległość. W ten sposób będziemy mogli się poznać i razem zachęcać do uczenia się historii. Podkast można wesprzeć materialnie na patronite. Pierwszy stopień to tylko 3 zł. Podkast nagrywam za darmo, ale mam koszty. Płacę za stronę internetową oraz za miejsce na kolejne odcinki na spreakerze. Najlepszym jednak wsparciem będzie gdy opowiecie innym o tym podkaście i może nawet pomożecie im, bo wiele osób nie wie co to jest podkast. Przy tej okazji chciałbym powiedzieć, że 30 września przypada Międzynarodowy Dzień Podkastów. Podkasty to takie audycje jak moja. Jest ich bardzo wiele i poruszają wiele tematów. Jest to takie radio, w którym to słuchacz wybiera czego będzie słuchał. Wiele osób nie wiem jak się słucha podkastów. Jeżeli więc możesz to pomóż im i pokaż im naszą audycję oraz inne, które uważasz za ciekawe.

Nie wiem czy wiecie, ale II wojna światowa zaczęła się w Polsce. Gdy będziecie słuchać tego podkastu spójrzcie na mapę, którą przygotowałem. Będzie ona w naszej grupie na facebooku oraz na stronie podkastu. Będzie ona też okładką tej audycji. Na tej mapie widać, że Niemcy byli na północy czyli na górze mapy oraz na zachodzie czyli po lewej stronie mapy. Na dole czyli na południu były Czechy, które wtedy należały już do Niemiec. Hitler zaatakował Polskę w 1939, a Czechy rok wcześniej czyli w 1938. Na dole też była Słowacja, która była sojusznikiem Hitlera. Sojusznik to taki przyjaciel. Gdy więc Hitler zaatakował Polskę z północy i zachodu to także Słowacja zaatakowała Polskę od południa. U góry mapy był też Gdańsk. Ale on nie należał ani do Polaków, ani do Niemców. Gdańsk był wolnym miastem, to znaczy, że był on wtedy takim malutkim państwem. Byli tam i Polacy, i Niemcy. Niektórzy uważają, że właśnie tam w Gdańsku zaczęła się II wojna światowa. Niemcy zaatakowali tam Polskich żołnierzy na Westerplatte. Zaatakowali też polską pocztę w tym mieście. Polska miała sojuszników. Sojusznicy to tacy przyjaciele. Nasi sojusznicy czyli Francja i Anglia obiecali pomóc Polsce, gdy zaatakuje ją Hitler. Niestety wypowiedzieli tylko wojnę, ale poza tym nie zrobili nic. Byli to bardzo kiepscy sojusznicy. Później 17 września dołączyli do nich Rosjanie i zaatakowali Polskę od wschodu. Tak więc Polska była atakowana z czterech stron świata: z północy i zachodu przez Niemców, z południa przez Słowaków, a ze wschodu przez Rosjan. Polacy mogli zostać i być pod okupacją Niemiecką i Rosyjską, albo uciec. Ale gdzie mogli uciec jeżeli byli atakowani z czterech stron świata? Spójrzcie na mapę - do których krajów mogli uciec polscy żołnierze? W 1939 roku Polska była w bardzo kiepskiej sytuacji. Gdy we wrześniu zaatakowali Niemcy mogli to zrobić z trzech kierunków z północy, z zachodu oraz z południa. Później dołączyli do nich Rosjanie i zaatakowali od wschodu. Polacy mogli uciec tylko na Litwę, na Węgry albo do Rumunii. Niestety przed wojną Polacy pokłócili się z Litwinami. Pokłócili się o takie miasto, które się nazywa Wilno. W każdym bądź razie Litwini nie za bardzo lubili Polaków. Polscy żołnierze wycofywali się z okrążenia głównie na Węgry i do Rumunii. Niestety te dwa kraje współpracowały z Hitlerem. Gdy polscy żołnierze tam weszli zostali rozbrojeni. Niemcy kazali im pilnować tych żołnierzy, którzy zostali zamknięci do obozów. Czy Węgrzy i Rumuni trzymali tam Polaków? Węgry i Rumunia bali się Hitlera więc posłuchali go i zamknęli Polaków do obozów, ale tylko udawali, że pilnują ich. Polacy mogli sobie wyjść z tych obozów i nikt ich nie gonił. W ten sposób Węgrzy i Rumuni mogli powiedzieć Hitlerowi, że zamknęli Polaków, co było prawdą. Przymykali jednak oko i udawali, że nie widzą jak Polacy uciekali z tych obozów. Właśnie przez takie obozy przeszli żołnierze, którzy później walczyli w Norwegii w bitwie o Narvik, czy w obronie Francji jak generał Maczek, czy wreszcie polscy lotnicy, którzy bronili później Anglii jak ci z dywizjonu 303. Ci żołnierze musieli wycofać się z Polski, bo tam byli okrążeni, ale wcale nie przestali walczyć. Walczyli z Niemcami wszędzie gdzie się dało wierząc, że jak pokonają Hitlera to i Polska zostanie wyzwolona. Wielu polskich żołnierzy zginęło we wrześniu 1939 roku. Wielu z nich dostało się do obozów niemieckich. Inni dostali się do obozów na Węgrzech czy w Rumunii. A co w tym czasie działo się z normalnymi ludźmi, czyli co się działo z cywilami? O tym powiemy sobie w następnej audycji. Dzisiaj powiedzieliśmy sobie co się stało we wrześniu 1939 roku. 1 września Niemcy zaatakowali Polskę. 3 września Anglia i Francja wypowiedziały wojnę Niemcom, ale nie zrobiły nic więcej. Tak więc Polacy walczyli sami i bronili się bardzo dzielnie. Niestety, kiedy już udawało się zatrzymać Hitlera i jego niemieckie wojsko wtedy od wschodu uderzyli na nas Rosjanie. Część polskich żołnierzy wycofała się do Rumunii i na Węgry. Nie przestali oni walczyć i walczyli w Norwegii, Francji, Anglii, Afryce, we Włoszech i wielu innych miejscach mając nadzieję, że gdy pokonają tam Niemców to i Polska zostanie wyzwolona. Wojna trwała 6 lat i prawie tyle samo trwała okupacja Polski. Jak się wtedy żyło powiemy sobie w jednym z kolejnych audycji. Teraz dziękuję wam za wysłuchanie. Zapraszam na naszą stronę oraz na naszą grupę na facebooku. W obu miejscach do tego podkastu będzie można ściągnąć mapę Polski z 1939 roku. Jest ona trochę inna niż dzisiejsza mapa Polski. Ciekawe czy będziecie w stanie znaleźć wszystkie różnice pomiędzy tymi mapami. Mapę możecie znaleźć pod adresem historiawgdzieci.pl/29. Link będzie w notatkach. [link] [link] [link]

Dziś będziemy oczywiście mówić o historii Polski, ale powiemy sobie trochę także o historii starożytnej Grecji. Dlaczego? Kiedy Hitler zaatakował Polskę w 1939 roku polscy żołnierze bronili się tak dzielnie jak kiedyś 300 Spartan w starożytnej Grecji. Czy słyszeliście o tych 300 Spartanach? Milionowa armia Persów nie mogła pokonać małej grupy wojowników Greckich. Niektóre źródła mówią, że tego wąwozu broniło tylko 300 Greków ze Sparty. Tych 300 Spartan broniło wąwozu Termopile przez 2 dni. Wąwóz to takie wąskie przejście między górami. Dzięki temu, że tam było wąsko Persowie mogli atakować Greków tylko z przodu. Do ataku ruszyły kolejne szeregi Persów, ale wszyscy ginęli. W końcu trzeciego dnia jeden z Greków zdradził Persom jak górską ścieżką przejść na tyły Spartan. Tych 300 Spartan oraz ich król Leonidas postanowiło walczyć do końca. Wszyscy oni zginęli, ale dali swoim ludziom czas przygotować się do bitwy. Ci Spartanie byli bardzo odważni i nie bali się niczego. Persowie straszyli ich swoją liczbą. Mówili np., że mają tylu łuczników, że jak ci wszyscy łucznicy wystrzelą strzały z łuku w Spartan to tych strzał będzie tyle, że zasłonią słońce. Na to jeden ze Spartan o imieniu Dienekes odpowiedział: “Świetnie, będziemy walczyć w cieniu”. Spartanie nie bali się niczego nawet śmierci. Ale dlaczego o nich opowiadamy na historii Polski. Jedna z bitew wojny obronnej w 1939 roku jest nazywana właśnie polskimi Termopilami. Ale dlaczego? Występuje wiele podobieństw. Np. 300 Spartan walczyło przeciwko ogromnej armii Persów. Tak samo było podczas obrony Wizny czyli polskich Termopil. Spartan było tylko 300, a Polaków broniących Wizny było około 370. Grecy wykorzystali wąwóz, aby Persowie nie zaszli ich z tyłu, a Polacy wykorzystali bagna i mokradła nad rzeką Narew. 300 Spartan broniło się przez 3 dni, a 370 Polaków broniło się przez 4 dni. Wszyscy Spartanie zginęli broniąc przejścia przez wąwóz Termopile, zginął też ich król Leonidas. Podobnie było podczas obrony Wizny, Polscy żołnierze walczyli do końca. Zginął ich dowódca Władysław Raginis, a do niewoli dostali się tylko ranni żołnierze polscy, którzy z powodu ran nie mogli już walczyć dalej. Dzieki powstrzymaniu armii perskiej przez 300 Spartan reszta Greków mogła przygotować swoje wojska, podobnie też było podczas obrony Wizny. Polscy żołnierze walczyli tam dając czas wojskom z tyłu do przygotowania się. Może przypomnijmy trochę historii II wojny światowej. Zaczęła się ona od ataku Niemców na Polskę 1 września 1939 roku. Polacy dzielnie bronili się cały wrzesień. Obrona Wizny o której dzisiaj mówiliśmy toczyła się w dniach od 7 do 10 września 1939 roku. Polakami dowodził Władysław Raginis, który zginął broniąc Wizny. Walczył do końca tak jak w starożytności król Sparty Leonidas, który zginął broniąc przejścia przez wąwóz Termopile. Przeciwko Polakom walczyły siły niemieckie w sile 42 tysięcy żołnierzy. Mieli oni 350 czołgów i jeszcze do tego 675 dział oraz samoloty. Niemcami kierował najlepszy niemiecki generał Heinz Guderian. To on wymyślił blitzkrieg, czyli wojnę błyskawiczną. Jak się jednak okazało wojna błyskawiczna nie zadziałała nad Wizną i Polakom, których było tylko 370 udało się zatrzymać niemieckie czołgi na 4 dni. O tej bitwie opowiada kilka piosenek. Najbardziej jest chyba znana piosenka szwedzkiego zespołu Sabaton pt. “Forty to one” czyli 40 do jednego. Te 40 do jednego oznacza, że na jednego polskiego żołnierza przypadało 40 żołnierzy niemieckich. Inne wyliczenia mówią, że na jednego Polaka przypadało aż 58 Niemców, a niektóre mówią aż o 113 żołnierzach Hitlera przypadających na jednego Polaka. Co zapamiętaliście z dzisiejszej lekcji? Co się wydarzyło w wąwozie Termopile w 480 roku p.n.e.? Tam 300 Spartan broniło przejścia przed ogromną armią Perską. A co się wydarzyło podczas obrony Wizny? 370 polskich żołnierzy broniło przejścia przez Narew przed 42 tysięczną armią niemiecką. Dziękuję wam za wysłuchanie. Jeżeli chcielibyście usłyszeć swój głos w naszej audycji poproście rodziców o pomoc. W następnych odcinkach będzie możliwość umieszczenia nagrania nazwy naszego podkastu czyli “Historia Polski dla dzieci oraz według dzieci” wraz z pozdrowieniami. Kolejność umieszczania tych pozdrowień będzie uzależniona od kolejności przychodzenia takich nagrań oraz czy będzie w nich jakaś wiedza historyczna. Np. jakieś dziecko mogłoby wraz z rodzicami nagrać tekst: “Historia Polski dla dzieci oraz według dzieci. Pozdrowienia od Jacka z Poznania”, ale lepiej byłoby dodać coś z historii np. “Historia Polski dla dzieci oraz według dzieci. Pozdrowienia od Zosi z Poznania, miasta, które prawa miejskie dostało w 1253 roku”. Takie nagranie można zrobić na zwykłym telefonie, a następnie przesłać mi nagrany plik. To taki pomysł dla każdego. Zapraszam na stronę internetową, zamkniętą grupę na facebooku oraz profil na patronite.pl. Wszystkie linki będą w notatkach. [link] [link] [link]

Chciałbym wam opowiedzieć co się wydarzyło w Warszawie w roku 1944 w sierpniu, we wrześniu oraz w październiku. Druga wojna światowa zaczęła się w 1939 roku we wrześniu czyli w 9 miesiącu. Wtedy Niemcy napadli na Polskę. A czy pamiętacie kiedy skończyła się druga wojna światowa? Druga wojna światowa trwała 6 lat, od 1939 do 1945 roku. Rok przed zakończeniem wojny w 1944 roku. Wojska niemieckie biły się z wojskami rosyjskimi niedaleko Warszawy. Polacy w Warszawie pomyśleli, że gdy Niemcy są zajęci walką z Rosjanami łatwo będzie zrobić powstanie. Ale co to jest powstanie? “Powstać” znaczy zbuntować się. Niemcy kazali Polakom siedzieć cicho, a Polacy powstali. Polacy nie chcieli siedzieć cicho, bo uważali, że Niemcy niesprawiedliwie zabrali im kraj, a więc Polacy powstali, czyli zrobili powstanie. Ponieważ to powstanie działo się głównie w Warszawie nazywa się je powstaniem warszawskim. Jak długo trwało powstanie warszawskie? Powstanie zaczęło się 1 sierpnia, a skończyło się 3 października. Tak więc powstanie trwało cały sierpień, cały wrzesień oraz 3 dni października. Niemcy mieli dużo broni, a ile broni mieli Polacy? Niestety Polacy mieli bardzo mało broni. Wprawdzie w powstaniu wzięło udział około 40 tysięcy żołnierzy, ale broń miał tylko co 25. Oznacza to, że gdy do powstania przyszło 25 chłopców tylko jeden z nim dostał pistolet. A jak miała walczyć reszta? Reszta żołnierzy mogła sobie sama zrobić broń. Np. butelka z benzyną była czymś w rodzaju granatu. Na lekcji wykorzystaliśmy książkę “Powstanie warszawskie. Pierwsze dni. Interaktywne spotkanie z historią”. Jest to historia, w której czytelnik decyduje co się stanie dalej. Gdy wybucha powstanie można zostać w domu albo pójść walczyć. Takich punktów decyzyjnych jest w książce 10, a daje to aż 8 zakończeń tej historii. Fragment tej historii, który za chwilę przeczytam opisuje właśnie jak młody powstaniec czeka na niemiecki czołg mając tylko butelkę z benzyną. Powstańcy mieli bardzo mało broni. Nie mieli też mundurów. Jak się więc ubierali? Czy pamiętacie gdzie wtedy był polski rząd? Polska była zajęta przez Niemców, a więc Polski rząd był gdzieś indziej. Czy pamiętacie gdzie polski rząd był podczas II wojny światowej? Polski rząd był wtedy w Anglii i gdy wybuchło powstanie ten rząd postanowił pomóc powstańcom w Warszawie. Polski rząd w Anglii poprosił Anglików, aby zrzucali z samolotów pomoc dla powstańców. Ale dlaczego musieli zrzucać, czemu samoloty nie wylądowały na lotniskach? Powstańcom nie udało się zdobyć żadnego lotniska w Warszawie, a więc brytyjskie samoloty z pomocą nie mogły wylądować. Anglicy zrzucali więc pomoc dla powstańców. Niestety część tej pomocy zamiast do Polaków trafiła do Niemców. Powstańcy walczyli bardzo dzielnie, ale mieli za mało broni i niestety przegrali. Część z nich uciekła do lasów i stamtąd dalej walczyli z Niemcami. A rok później skończyła się wojna i Niemcy przegrali, a Warszawa znowu należała do Polski. Dziękuję wam za wysłuchanie już 27 audycji podkastu “Historia Polski wg dzieci”. Jak już wspomniałem wykorzystaliśmy na lekcji kilka fragmentów z książki “Powstanie warszawskie. Pierwsze dni. Interaktywne spotkanie z historią”. Autorem jest Krzysztof Mital, a książkę wydało wydawnictwo Meandry. W notatkach będzie link do ich strony. Mają kilka innych książek tego typu, w których czytelnik decyduje co się stanie dalej. A wszystkie ich książki uczą historii. W naszej grupie najbardziej podobały się ilustracje w książce. W notatkach będą też linki do grupy na facebooku. Zapraszam tam. Nasza strona czyli historiawgdzieci.pl jest w przebudowie. Mam zamiar od września udostępnić na niej gry do nauki polskiej historii. Jeżeli podoba się wam to co robię możecie wesprzeć mnie materialnie na stronie patronite.pl/historia-dla-dzieci (link będzie w notatkach). To nie musi być duża suma - np. tylko 3 zł miesięcznie. Wspierać ten podkast możecie też przekazująć informacje o nim innym rodzicom czy dodając ich do naszej grupy. Jeszcze raz dziękuję za wysłuchanie i do usłyszenia w następnej audycji. [link] [link] [link]

Dziś wrócimy do czasów pierwszego historycznego władcy oraz jego syna, który był pierwszym królem Polski. Czy pamiętacie jak miał na imię pierwszy historyczny władca Polski? To był Mieszko. A czy pamiętacie jak miał na imię syn Mieszka, który został pierwszym królem Polski? Pierwszym polskim królem był Bolesław Chrobry. A co pamiętacie o Mieszku I. Czy pamiętacie np. ile miał on żon? Miał ich siedem, ale potem gdy poznał piękną chrześcijańską księżniczkę czeską czyli Dobrawę odprawił tamte żony i miał tylko jedną żonę czyli Dobrawę. Mieszko ożenił się w 965 roku, a w rok później czyli w 966 został ochrzczony. Później urodziło mu się dwoje dzieci. Pamiętacie ich imiona? To byli Bolesław oraz Świętosława. O Mieszku I i jego żonie Dobrawie mówiliśmy w audycji drugiej. Mówiliśmy tam też o ich synu Bolesławie Chrobrym, który pierwszy został królem Polski. To była krótka powtórka, tego co było w lekcji 2, a teraz przejdziemy do tematu. [2018-07-25 04 - tytul - zamach na ] Jak może pamiętacie w 1000 roku do Polski przybył cesarz Otton III. Mieszko już nie żył, a władcą Polski był wtedy Bolesław Chrobry, ale nie był jeszcze królem, był księciem. W odwiedziny do niego przyjechał Otton III, który był cesarzem. Kim jest cesarz? Cesarz jest ważniejszy od królów. Cesarz Otton III rządził w prawie całej Europie. Swoje cesarstwo podzielił na 4 części. Jedną była Germania czyli Niemcy, drugą była Italia czyli Włochy, trzecią była Galia czyli Francja, a czwartą byli Słowianie czyli Polska i inne słowiańskie kraje takie jak Czechy czy Rosja. Ale Otton III nie chciał sam rządzić w tych czterech częściach tylko w każdej wyznaczył władcę. Władcą wszystkich Słowian miał być Bolesław Chrobry. Aby pokazać, że będzie on królem Otton III włożył na chwilę swoją koronę na głowę Bolesława. Jaki więc plan miał cesarz Otton III? Chciał on zjednoczyć Europę, ale potrzebował pomocy. Jedną z osób, która miała mu pomóc był Bolesław Chrobry. Miał on rządzić nie tylko Polską, ale wszystkimi słowiańskimi krajami. Taki był plan cesarza Ottona III, kiedy odwiedził Bolesława w roku 1000. Może się jednak zastanawiacie co to jest cesarstwo? Każdy kraj jest rządzony przez króla, albo księcia, ale nad nimi wszystkimi jest cesarz. I np. jeżeli jeden kraj się pokłóci z drugim to wybucha wojna, ale jeżeli oba kraje należą do cesarstwa to cesarz decyduje kto ma rację i nie trzeba iść na wojnę. Polska walczyła dużo z Niemcami. Np. w 972 była bitwa pod Cedynią. Walczyli tam Polacy z Niemcami. Jednak teraz gdy Polska należała do cesarstwa i Niemcy także należały do cesarstwa nie trzeba już było walczyć. Jak Polacy się pokłócili z Niemcami to wszyscy szli do cesarza Ottona III i on decydował kto ma rację. Co się jednak stało? W 1000 roku Otton III wyznaczył Bolesława na władcę słowian, ale niestety dwa lata później umarł. Kolejnym cesarzem został Henryk II. On jednak nie lubił Bolesława i postanowił go zabić. Gdy Bolesław przyjechał do Merseburga, aby wraz z innymi władcami cesarstwa wybrać nowego cesarza to Henryk II kazał go napaść. Kiedy Bolesław szedł na naradę napadli go ludzie Henryka II. Na szczęście Bolesław miał tam też przyjaciół, którzy mu pomogli. Był to koniec przyjaźni Polski z cesarstwem. Bolesław wrócił do Polski i potem walczył z cesarzem Henrykiem II, a w roku 1025 tuż przed swoją śmiercią został koronowany na króla Polski. Jak myślicie co by się stało, gdyby nie zmarł Otton III? Bolesław żyłby wtedy w przyjaźni z Niemcami, a z czasem stałby się władcą wszystkich Słowian czyli nie tylko Polaków, ale i Czechów, i Rosjan. Jednak Otton III zmarł, a Henryk II czyli następny cesarz nie lubił Bolesława. Co zapamiętaliście z dzisiejszej lekcji? Powtórzyliśmy sobie trochę informacji o Mieszku I oraz jego synu Bolesławie Chrobrym. Powiedzieliśmy też o przyjaźni Bolesława z cesarzem Ottonem III i o tym, że kolejny cesarz Henryk II już nie lubił Bolesława. Historia mogła się potoczyć zupełnie inaczej. Cesarz Otton III był bardzo młody. Umarł w roku 1002 mając zaledwie 23 lata. Gdyby żył dłużej Polska i Niemcy byliby pewnie przyjaciółmi, a tak stali się wrogami. Są wakacje i kolejne audycje mogą się pojawiać mniej regularnie. Zapraszam do grupy na facebooku. Strona internetowa jest w trakcie przebudowy. Zamierzam zrobić tam kilka gier historycznych dla dzieci. Mam nadzieję, że do września będzie gotowa.

Dziś powiemy sobie o czymś, co się wydarzyło 75 lat temu. Ale zanim przejdziemy do historii chciałem zapytać was o to jakie ptaki znacie? Np. czy wiecie jak wygląda bocian, jaskółka, wróbel czy sikorka? Dlaczego was o to pytam? Wy macie imię, które wybrali dla was rodzice, ale macie też nazwisko, które dostaliście po waszych przodkach. Nazwiska powstały od różnych rzeczy, niektóre z nich pochodzą od ptaków. Np. generał Władysław Sikorski ma swoje nazwisko od małego ptaszka, który nazywa się sikorka. Te ptaki przylatują do Polski w zimie. Są malutkie jak wróbelki, ale bardziej kolorowe. Najczęściej mają żółty brzuszek. Czy widzieliście kiedyś w zimie sikorkę? Ale wróćmy do historii. Dziś powiemy sobie o generale Władysławie Sikorskim. Oprócz tego, że był on generałem był także premierem. Nie wiem czy pamiętacie, ale w 1939 roku Polska została zaatakowana przez Hitlera i Niemców oraz przez Stalina i Rosjan. Polski rząd uciekł wtedy do Anglii i właśnie Władysław Sikorski był premierem polskiego rządu. Niestety Polska była wtedy w rękach Niemców, tak więc zarówno polski rząd jak i generał Sikorski byli w Anglii. 4 lipca 1943 roku czyli 75 lat temu zdarzyło się coś tajemniczego. Generał Sikorski poleciał do Afryki tam, gdzie byli polscy żołnierze. Pamiętacie jak mówiliśmy o polskim misiu, który miał na imię Wojtek? Generał Sikorski poleciał go odwiedzić w Afryce. Ale ponieważ jest to bardzo daleko jego samolot musiał wylądować w Gibraltarze. To takie małe państwo, czy wiecie gdzie się ono znajduje? Gibraltar to taki półwysep. Jest tam duża góra i małe miasteczko dookoła tej góry. Gibraltar leży na mapie pod Hiszpanią, ale nie mówi się tam po hiszpańsku, ale po angielsku, bo Gibraltar należy do Anglii. I właśnie tam wylądował samolot generała Sikorskiego. Potem general poleciał odwiedzić polskich żołnierzy i ponownie wrócił na Gibraltar. Niestety wtedy wydarzyło się coś dziwnego. Samolot wystartował i wylądował w wodzie. Z samolotu wyszedł tylko pilot. Do dziś nie wiadomo co się stało. Anglicy mają archiwum, w którym jest opisana ta historia. Mieli wszystkim powiedzieć co tam jest napisane, ale postanowili, że zdradzą tą tajemnicę dopiero w 2050 roku. Ile wy będziecie mieć lat w 2050 roku. Dzieci, z którymi ja się uczę będą miały około 40 lat. Tak więc dzisiaj nie mogę wam powiedzieć co się wydarzyło 4 lipca 1943 roku podczas katastrofy w Gibraltarze. Na odkrycie tej tajemnicy będziemy musieli poczekać do 2050 roku. Tak to jest z historią. Czasami ktoś ma dokumenty, które mówią co się stało w przeszłości, ale nie chcą się tym podzielić. Wtedy ludzie wymyślają różne historie, które mogą być prawdziwe. Np. że generała Sikorskiego zabili Rosjanie. Tego dnia czyli 4 lipca 1943 roku rosyjski samolot stał obok polskiego i może Rosjanie specjalnie coś zepsuli. Ale nie wiemy czy tak było naprawdę. Być może dowiemy się tego w 2050 roku. Dziękuję wam za wysłuchanie tego podkastu. To była 25 audycja podkastu Historia Polski wg Dzieci. Dziś mówiliśmy o generale Sikorskim oraz katastrofie lotniczej w Gibraltarze. Zapraszam na naszą grupę na Facebooku: [link] Zapraszam też na stronę tego podkastu, czyli: [link] Jeżeli chcielibyście wesprzeć ten podkast i pomóc w jego rozwoju możecie to zrobić pieniężnie, na stronie: [link]

Czy wiecie, że jeden z Polaków był w kosmosie? Czy kiedyś o tym słyszeliście? Jak ja miałem 9 lat w kosmos poleciała rakieta, która się nazywała Sojuz 30. Czy może wy drodzy słuchacze też macie 9 lat? Jeżeli tak to macie tyle lat ile miałem jak jak Polak poleciał w kosmos. Teraz mam 49 lat. Czy umielibyście policzyć ile lat temu to było? Jak się nazywali ci kosmonauci? Jeden z nich to był Polak i nazywał się Mirosław Hermaszewski, a Rosjanin nazywał się Piotr Klimuk. Czy wiecie kto z nich kierował statkiem kosmicznym? Kirował Rosjanin Piotr Klimuk, a Polak Mirosław Hermaszewski robił w kosmosie eksperymenty. Czy wiecie co to jest eksperyment? Eksperyment oznacza, że próbujecie coś nowego. Np. mama daje wam na obiad nową potrawę, a wy ja próbujecie. Taka próba nowego jedzenia to też eksperyment. A jakie eksperymenty robił Mirosław Hermaszewski w kosmosie? On właśnie próbował czy jedzenie w kosmosie ma inny smak. Robił też drugi eksperyment. Czy staliście kiedyś na rękach albo na głowie np. przy ścianie? Jakie to jest uczucie? Krew idzie wtedy do mózgu i nie można tego robić długo, bo się człowiek wtedy będzie źle czuł. W kosmosie nie ma grawitacji i dużo krwi płynie kosmonautom do mózgu. Mirosław Hermaszewski badał jak się czują kosmonauci w takich dziwnych warunkach. A czy oni mieli dużą rakietę, czy mieli dużo miejsca? W tamtych czasach rakiety były małe i ludzie mieli mało miejsca. W kosmos polecieli rakietą, ale czy wiecie jak wrócili po 8 dniach na ziemię? Po prostu spadli. Jak statek spada to może się zapalić, a aby lądowanie nie było twarde najczęściej spadają do morza albo do oceanu. Ale taka kapsuła, która spadła jest ciężka. Czy kapsuła jak spadnie to nie utonie? Nie, nie utonie jeśli będzie miała balony. A żeby się nie robiła i spadła wolniej można jeszcze coś zrobić. Do spadającej kapsuły można dołączyć spadochron. Mam do was jeszcze jedno pytanie. Czy byliście kiedyś w lunaparku, takim wesołym miasteczku? Są tam karuzele i takie kolejki, które szybko jeżdżą? Jak się za długo jeździ to potem chce się wymiotować. Czy wiecie, że kosmonauci trenują na takich karuzelach i kolejkach? Tak więc jak następnym razem pójdziecie na karuzelę możecie sprawdzić czy nadajecie się na kosmonautę. Dziękuję wam za wysłuchanie tej audycji. Dziś mówiliśmy o pierwszym Polaku, który poleciał w kosmos. Był to Mirosław Hermaszewski, a poleciał w kosmos 27 czerwca 1978 roku.

Unia Europejska i Brexit. Dlaczego Polacy mieszkają w Anglii? Czy na granicy zawsze potrzebny jest paszport? Witajcie w 23 audycji podkastu “Historia Polski dla Dzieci oraz według Dzieci”. Dziś powiemy sobie o organizacji, do której dołączyła Polska. Czy wy należycie do jakiejś organizacji? Czy np. należycie do harcerzy, kółka szachowego albo drużyny sportowej? Dzieci mogą się zapisać do różnych organizacji. Ale czy wiedzieliście, że państwa też mogą się zapisywać do różnych organizacji? 1 maja 2004 roku Polska przyłączyła się do organizacji nazywanej Unia Europejska. Czy wiecie jakie kraje są w Europie? Do Unii Europejskiej należy 28 krajów, między innymi: Polska, Niemcy, Włochy, Hiszpania, Anglia, Francja, Szwecja itd. Ale niektóre kraje europejskie nie wstąpiły do Unii. Do tej organizacji nie przyłączyła się np. Norwegia i Szwajcaria. Unia Europejska to taka organizacja, różnych krajów europejskich, w tym także Polski. Gdy Polska przyłączyła się do Unii Europejskiej w maju 2004 roku oznaczało to, że Polacy mogą wyjechać do innych krajów. Dużo Polaków wyjechało do Anglii i zamieszkało w niej. Także ja i dzieci, które ze mną nagrywają mieszkamy w Anglii, a konkretnie w mieście, które się nazywa Leicester. Co trzeba mieć jak się przekracza granicę? Jednak kraje, które należały do Unii Europejskiej pozwalały na przejazd bez paszportów. Tak więc dużo Polaków po przyłączeniu się do Unii Europejskiej wyjechało za granicę. My wyjechaliśmy do Anglii, ale inni Polacy wyjechali do Niemiec, do Szwecji i do innych krajów w Unii Europejskiej. Czy z waszej rodziny też ktoś wyjechał? A może jakieś dzieci z waszej klasy wyjechały za granicę aby tam mieszkać? A może wy sami nie mieszkacie w Polsce tylko gdzieś za granicą? Dużo, dużo Polaków wyjechało. Takich Polaków za granicą czasami nazywa się Polonią. Polska należała do Unii i Anglia należała do Unii, jednak dwa lata temu, 23 czerwca 2016 roku Anglia powiedziała, że już nie chce należeć do tej organizacji. Anglia postanowiła opuścić Unię Europejską. To wyjście Anglii z Unii nazywa się właśnie Brexitem. Co zapamiętaliście? Co dobrego daje jak się jest w Unii? Polska należy do Unii od 2004 roku, a dwa lata temu czyli w 2016 roku Anglia powiedziała, że już nie chce należeć do Unii. Na koniec chciałbym was przestrzec. Taka historia, która wydarzyła się niedawno często jest nazywana polityką, a dorośli się często kłócą o to co się stało. Nie zdziwcie się więc, że jeden dorosły powie, że to dobrze, że Polska weszła do Unii, a drugi powie, że to źle i potem tych dwóch dorosłych będzie się o to kłócić. Tak samo jest w Anglii. Dwa lata temu zdecydowano, że Anglia wyjdzie z Unii i teraz wielu dorosłych się kłóci o to, jedni mówią, że to dobrze, a drudzy, że to źle. Dziękuję wam za wysłuchanie 23 audycji podkastu “Historia Polski dla Dzieci oraz według Dzieci”. Zapraszam na naszą grupę na Facebooku: [link] Zapraszam też na stronę tego podkastu, czyli: [link] Jeżeli chcielibyście wesprzeć ten podkast i pomóc w jego rozwoju możecie to zrobić pieniężnie, na stronie: [link]

Witam w 22 audycji podkastu Historia Polski dla Dzieci oraz według Dzieci. Kontynuujemy serię wakacyjnych podkastów. Dziś jednak nie będziemy mówić o zagranicy, ale o polskim mieście, a konkretnie o Wrocławiu. To miasto ma bardzo długą i skomplikowaną historię. Dzisiaj to jest polskie miasto, ale czy wiecie, że kiedyś należało także do innych krajów? Czy chcecie wiedzieć których? Za chwilę o tym powiemy. Wrocław był też przynajmniej trzy razy spalony i odbudowywany od nowa. Kto go spalił i kto odbudował? O tym też za chwilę. Ale najpierw zagadka skąd się wzięła nazwa Wrocław? W 900 roku na wyspie Ostrów Tumski czeski książe Vratislav założył gród. Od jego imienia pochodzi czeska nazwa tego miasta, czyli Vratislav. Być może pamiętacie, że Mieszko ożenił się z czeską księżniczką. Mówiliśmy o tym w lekcji 2. Dobrawa, czyli ta czeska księżniczka jechała do Mieszka właśnie przez Wrocław, a jej syn Bolesław Chrobry założył we Wrocławiu biskupstwo. Jednak nie wszystkim się podobało chrześcijaństwo. Niektórzy ludzie chcieli wrócić do wcześniejszych religii i właśnie oni w 1031 roku spalili Wrocław i katedrę. Na miejscu kościoła zbudowali świątynię pogańską. Później gdy do Polski wrócił Kazimierz Odnowiciel jak wiecie odnowił on Polskę. Musiał też odnowić spalony Wrocław i odbudować katedrę. Tak więc pierwszy raz Wrocław spalili poganie, a odbudował go Kazimierz Odnowiciel. Później w 1109 roku pod Wrocławiem była bitwa na Psim Polu. Czy wiecie skąd taka nazwa: bitwa na Psim Polu? Podczas tej bitwy Bolesław Krzywousty pokonał niemieckiego króla Henryka V. To ten sam niemiecki król, który pod Głogowem kazał przywiązać dzieci do swoich machin oblężniczych. Uczyliśmy się o tym w lekcji 8. Później Wrocław został spalony podczas najazdu Mongołów. W lekcji 11 mówiliśmy o tym, że Henryk Pobożny zginął w walce z nimi. Zniszczyli oni wtedy wiele miast i spalili między innymi także Wrocław. Odbudować go potem musiał syn Henryka Pobożnego. Tak więc drugi raz Wrocław spalili Mongołowie zwani także Tatarami, a odbudował go Bolesław Rogatka czyli syn Henryka Pobożnego. Właśnie w tamtym okresie zapisano pierwsze zdanie po polsku właśnie w okolicach Wrocławia. Podobno Tatarzy wołali do żołnierzy Henryka Pobożnego: “biegajcie, biegajcie”, a Henryk Pobożny przed śmiercią powiedział: “Gorze się nam stało”. Czy wiecie co to znaczyło? “Biegajcie, biegajcie” znaczy “uciekajcie, uciekajcie”, a “gorze się nam stało” znaczy “sytuacja się nam pogorszyła”. Niektórzy mówią, że inne zdanie było pierwsze, ale o tym mówiliśmy w lekcji 19. Tam omawialiśmy zdanie: “daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj”. Wróćmy jednak do Wrocławia. W 1273 powstała tam najstarsza restauracja w Europie, która istnieje do dzisiaj. Nazywa się ona Piwnica Świdnicka. Czy umielibyście policzyć ile lat już istnieje ta restauracja? Należałoby od naszego roku czyli 2018 odjąć rok 1273. Wychodzi na to, że Piwnica Świdnicka istnieje 745 lat. W roku 1335 kończy się polska historia Wrocławia, bo przechodzi on pod władanie królów Czeskich. Pamiętacie jak się Wrocław nazywa po czesku? Nazywa się Vratislav. Potem w 1526 Wrocław przechodzi pod władanie Austrii, a w 1741 roku pod władanie Niemiec. Dopiero w 1945 roku Wrocław ponownie jest polskim miastem. Czy zapamiętaliście wszystkie te kraje, do których należał Wrocław? W 1335 - Czechy, potem w 1526 - Austria, a w 1741 - Niemcy i w 1945 roku ponownie - Polska. Czy moglibyście policzyć jak długo Wrocław nie należał do Polski? Polska straciła Wrocław w 1335, a odzyskała go w 1945. Czyli trzeba by od roku 1945 odjąć rok 1335, wychodzi, że Wrocław nie był polski przez 610 lat. Gdy Polska odzyskała Wrocław był on ponownie spalony. We Wrocławiu bronili się żołnierze Hitlera. Bronili się oni nawet gdy Hitler już nie żył, a Berlin skapitulował. Tak więc trzeci raz Wrocław był zniszczony przez walczących tam żołnierzy, a odbudowali go Polacy po wojnie, bo 2 sierpnia 1945 roku zapadła decyzja, aby Wrocław przekazano Polsce. Co zapamiętaliście z historii Wrocławia? Pamiętacie ile razy był on spalony? Albo skąd się wzieła nazwa tego miasta? Czy ktoś z was słuchających mieszka we Wrocławiu? Czy moglibyście nam wrzucić jakieś zdjęcia z tego miasta na nasz profil na Facebooku? Np. zdjęcia Piwnicy Świdnickiej czy Ostrowa Tumskiego. A jeżeli nie mieszkacie we Wrocławiu to czy znacie historię swojego miasta albo wioski? Co ciekawego się u was wydarzyło? Zapytajcie rodziców, dziadków czy może nauczyciela historii w waszej szkole. Ja teraz bardzo dziękuję wam za wysłuchanie. Zapraszam do grupy na facebooku. [link] Zapraszam też na stronę tego podkastu, czyli: [link] Jeżeli chcielibyście wesprzeć ten podkast i pomóc w jego rozwoju możecie to zrobić pieniężnie, na stronie: [link] Na tych, którzy wesprą nasz podkast na patronite czekają nagrody. Przekażcie też innym informacje o tej audycji. Jeszcze raz dziękuję za wysłuchania i do usłyszenia za tydzień.

Witam w 21 odcinku Historii Polski dla Dzieci oraz według Dzieci. Ten odcinek będzie poświęcony uczeniu dzieci czyli będzie skierowany raczej do rodziców. Wprawdzie odcinkiem dla rodziców miał być ten 20, jednak wakacje trochę mi pomieszały plany. Chciałbym dzisiaj podać wam kilka wskazówek w kwestii uczenia dzieci. Zdobyłem je doświadczalnie. Uczyłem dzieci i widziałem, co się sprawdza, a co nie. Tak więc wszystkie podane rzeczy są przetestowane. Przejdźmy więc do tych wskazówek. Pozwól dziecku używać własnych słów. Każdy z nas tłumaczy sobie to co słyszy na swój wewnętrzny język. Z tego powodu nie jesteśmy w stanie powtórzyć tego co słyszeliśmy słowo w słowo. Najbardziej widoczne jest to u dzieci, które maja bardzo ubogi zasób słów. Gdy dziecko potrafi powtórzyć to czego się nauczyło swoimi słowami oznacza to, że i zapamiętało, i rozumie. Gdyby jednak dziecko tylko powtarzało słowa, których używają dorośli nauczyciele oznaczałoby to tylko to, że zapamiętało te słowa - prawdopodobnie jednak ich nie rozumie. Największą zaletą mojego podkastu są oczywiście dzieci, które zadają pytania i inne dzieci, które na nie odpowiadają. Np. jedna dziewczynka nie zrozumiała kim jest dwórka królowej, a druga zaczęła jej tłumaczyć, po czym ta pierwsza doszła do wniosku, że dwórka to taka asystentka królowej. Inaczej mówiąc ona przetłumaczyła sobie nieznane słowo “dwórka” na znane “asystentka”. Myślę, że zgodzicie się, że ucząc dzieci, szczególnie te bardzo młode, trzeba je chwalić za odpowiadanie własnymi słowami, bo tylko wtedy możemy mieć pewność, że rozumieją materiał. Jeżeli jeden z moich uczniów powiedział “Dużopolska” nie poprawiałem go, bo świadczyło to o tym, że zrozumiał ideę - jedną część Polski nazwano “Wielkopolską”, a drugą część “Małopolską”. Upieranie się przy pewnych terminach jest oczywiście ważne, ale nie na tym etapie. Dziecko może np. powiedzieć, że Ramzes był królem Egiptu, zamiast poprawnego, że był faraonem. Jednak użycie słowa król ponownie będzie oznaczać, że rozumie, że ten człowiek miał władzę i rządził, a to, że tam używano innego terminu to kwestia nazewnictwa. Oczywiście warto o tym wspomnieć, ale bardziej w formie ciekawostki niż jako próby poprawienia dzieci. Uczenie dzieci w wieku około 10 lat wiąże się jeszcze z kwestią dobrowolności. Na tym etapie ludzie z reguły nie mają dużo silnej woli, którą zdobywa się z wiekiem. Z drugiej jednak strony młodzi ludzie, a szczególnie dzieci są ciekawi świata. Tą cechę traci się jednak z wiekiem. Tak więc dzieci od dorosłych różnią się w tych dwóch punktach: dorośli mają więcej siły woli od dzieci, ale z kolei dzieci okazują więcej ciekawości świata. Sprowadza się to do tego, że dorośli wytrzymają nawet nudny wykład i odniosą z niego korzyści, dzieci prawdopodobnie nie. Tak więc uczenie dzieci powinno iść w kierunku wykorzystania ich ciekawości. Jak to może wyglądać świetnie opisuje książka “Sposób na Alcybiadesa”, w której to chłopcy zarzucali przynętę w postaci jakiegoś wydarzenia z przeszłości, a potem dryfowali po historii. Ja stosuję podobną metodę - opowiadam dzieciom jedno zdarzenie z przeszłości, a potem dyskutujemy o tym. Czasami dyskusja odchodzi od tematów historii i przechodzi np. na współczesną politykę Donalda Trumpa, ale nauka historii polega też na tym, aby wyciągać lekcje z przeszłości, które pomogą nam zrozumieć obecne wydarzenia. Wracając do tej przynęty. Powinny nią być wydarzenia, które zaciekawią lub wręcz zaszokują dzieci. Stosując tą metodę spotkałem się raz z krytyką pewnej słuchaczki, którą zbulwersował odcinek o Bolesławie II Śmiałym i karze jaką poddał niewierne żony swoich rycerzy. Czemu jednak warto stosować taką metodę? Takie szokujące wydarzenie, które jest jeszcze ilustrowane obrazem przedstawiającym to wydarzenie potrafi utkwić w umysłach dzieci na stałe. Jest to pewnego rodzaju hak pamięci na którym można potem powiesić inne informacje. Np. żony rycerzy Bolesława Śmiałego dopuściły się zdrady podczas długiej nieobecności mężów - z tego wynika, że ten król prowadził wiele wojen i miał w tym sporo sukcesów. Z tego wydarzenia, czyli kary niewiernych żon automatycznie przechodzi się do krytyki biskupa oraz jego zabójstwa, a potem wygnania króla Bolesława. Czyli ten jeden hak w postaci szokującej kary niewiernych żon pozwala powiesić sporo informacji na temat wojen Bolesława Śmiałego, jego relacji z kościołem oraz powodów wygnania. Inny przykład to Elżbieta Łokietkówna, która straciła palce broniąc swoich dzieci podczas gdy mąż się schował pod stołem. Ta historia pozwala zapamiętać, że król Władysław Łokietek miał córkę Elżbietę, która wyszła za króla Węgier, a odwiedził ją jej brat znany później jako Kazimierz Wielki. Był on znany ze swoich romansów. Jednym z synów, których obroniła Elżbieta był Ludwik, który także później zostal królem Polski, a stąd już blisko do Jadwigi, czyli wnuczki Elżbiety. Tutaj także historia utraty palców, która sama w sobie jest szokująca, staje się hakiem, na którym można zawiesić informacje o genealogii Piastów. Tutaj dochodzimy do ostatniej kwestii, którą chciałem tutaj poruszyć. Rozmawiając z dziećmi o przeszłości dojdziesz do barier w ich wiedzy. Te bariery nie zawsze będą w wiedzy historycznej. U mnie okazało się np., że dzieci na tym poziomie nie znają nazw wszystkich pokrewieństw. Takie momenty są odkrywcze, bo pozwalają uzupełnić te braki. Tak więc gdy ja to zauważyłem stworzyłem zadania, w których dzieci miały opisać relacje rodzinne rodziny Piastów, np. że Kazimierz Wielki był wujkiem Ludwika, a Ludwik był jego siostrzeńcem, bo był synem siostry. Później się okazało, że jeszcze trudniejsze są koligacje pomiędzy dwoma rodzinami. Tutaj wykorzystałem rodzinę Piastów i Giedyminowiczów. Dzieci poznały relacje typu: Władysław Jagiełło był zięciem Ludwika Węgierskiego, a on był teściem dla Jagiełły. Takie bariery w wiedzy dotyczą też innych dziedzin, jak np. geografia, której poświęcamy dużo czasu na naszych lekcjach. Historia jest rzadko oderwana od geografii, a więc warto się uczyć. Dzieci też lubiły zadania typu ile lat minęło od danego wydarzenia z przeszłości. Jak więc przechodzić do takich zadań. Takie zadanie też jest wyzwaniem. Ja często mówię dzieciom, że jest ono bardzo trudne. Daje mi to dwie rzeczy. Po pierwsze jeżeli dzieci nie wykonają zadania, zawsze mogę im przypomnieć, że przecież mówiłem, że jest trudne i nic się nie stało. Jeżeli jednak je wykonanią choćby w jakiejś części mają większą satysfakcję. Jednak często zamiast mówić dzieciom, że muszą coś wyliczyć można zadanie podrzucić w formie przynęty i po prostu zapytać jak myślisz ile lat upłynęło od tamtego wydarzenia? Niektóre dzieci interesują się tym bardziej od drugich dlatego uczenie w grupie sprawia, że zawsze się znajdzie choć jedno dziecko, które będzie chciało odpowiedzieć na to pytanie, a inne dzieci, które być może są mniej tym zainteresowane zrobią to z chęci rywalizacji. O tych kwestiach jak uczyć dzieci w grupie oraz o rywalizacji, która może się wymknąć spod kontroli powiem może w następnym odcinku dla rodziców. Będzie to prawdopodobnie odcinek 30. Na koniec chciałbym was zaprosić na grupę na facebooku, w której dzielę się zadaniami, które możecie wykonać ze swoimi dziećmi. [link] Zapraszam też na stronę tego podkastu, czyli: [link] Jeżeli chcielibyście wesprzeć ten podkast i pomóc w jego rozwoju możecie to zrobić pieniężnie, na stronie: [link] Nie muszą to być duże sumy, pierwszy próg to zaledwie 3 zł. Wesprzeć podkast możesz też niematerialnie. Po prostu opowiedz innym rodzicom o tej audycji, albo wrzuć link do niej na swoim facebooku czy innym medium społecznościowym. Dziękuję wam za wysłuchanie tego 21 odcinka i zapraszam do kolejnego już dla dzieci za tydzień.